Een ode aan de unieke mens

De Setarspeler is de tweede roman van auteur Anne van Zwieten. In 2019 kwam haar eerste roman Keerpunt uit. Jarenlang heeft ze gewerkt als mode-inkoopster voor een keten en later eigenaresse van winkels. Door de geboorte van haar meervoudig beperkte dochter heeft ze die keuze herzien en heeft ze het schrijven serieus opgepakt.

De Setarspeler gaat over de Koerdische Daijri die vanuit Iran naar Nederland is gevlucht. In Nederland ontmoet hij zijn grote liefde Zilan. Onthutst blijft Daijri achter als Zilan hem op een dag alleen achter laat zonder uitleg. Daijri is een behulpzame en vriendelijke man die probeert, zonder Zilan, een leven hier op te bouwen in Nederland. Hij is uniek door zijn interesse in muziek, specifiek de Setar, en zijn talent voor houtbewerking waarin hij hobbymatig al jaren werkt aan een gigantisch houten inlegwerk.

Het boek voelt als een reis. De titel en de cover spreken me niet direct aan maar de achterflap maakte wel nieuwsgierig. Het verhaal begint rustig en had ook hier niet gelijk mijn interesse maar als snel kantelde dat vanwege een aantal gebeurtenissen en ontdekkingen. Vanaf dan neemt de vaart toe. Het einde is werkelijk prachtig en het verhaal staat bol van de levenslessen. Het gaat over de moeizame reis die een vluchteling moet afleggen naar Nederland en ook de obstakels die daarna nog op zijn pad komen; vooroordelen, gemis van familie, asiel aanvragen. Maar ook over de acceptatie tegenover mensen die zich anders voelen.

Centraal in dit verhaal staat de Setarspeler, Daijri. Een fijn uitgewerkt personages die snel in het hart te sluiten is, zo een man die je alles gunt. Zodra ik die verbinding had met het personage werd het verhaal intensiever. Maar ook de personages die Daijri om zich heen heeft en in het verhaal ontmoet zijn goed uitgewerkt, hebben duidelijke karakter eigenschappen en zijn beeldend beschreven.

Het verhaal is intiem, alsof je mee mag kijken met een waargebeurd verhaal. Achterin het boek valt ook te lezen dat het boek is gebaseerd op waargebeurde verhalen en gebeurtenissen. Dat is ook duidelijk tijdens het lezen, Anne heeft de benodigde kennis over de onderwerpen. Gevoelens en gedachten zijn helder en geloofwaardig, dit maakt het verhaal prettig om te lezen. Door de mooie beschrijvingen en soms bijna poëtische stukken schrijft Anne van Zwieten met veel respect over het verhaal van de vluchteling en de werknemers met een afstand tot de arbeidsmarkt.

‘’Ik compenseerde mijn verkilde, gebroken hart door het hout zo te bewerken dat elke splinter, elk hoekje zachte vormen kreeg. De golven in mijn werk. Vloeiende vormen, zoals water verbinding zoekt zonder af te ketsen op scherpe rotsen, zo zocht ik naar zachtheid, troost en verbinding met mezelf. Innerlijke rust.’’

Het verhaal is uitgebracht in 2021, een periode waarin de wereld in de ban was van COVID-19. Er wordt een aantal keer verwezen naar bijvoorbeeld de sluiting van de horeca of bedrijven wegens ziekte. Niet geheel vreemd want dit past precies bij de omschreven periode maar het had voor mij geen meerwaarde en voor mijn gevoel was ik het liever niet tegen gekomen.

Na een stroeve start heeft dit boek me helemaal weten te overtuigen. Prachtig verhaal en zeker een aanrader als je meer wil lezen over anderen en unieke mensen met wie we samen leven in ons mooie Nederland.