Ideale mengeling van een spannend, vurig memoir en een geëngageerde ecologische geschiedschrijving

Deze recensie werd eerder gepubliceerd op mijn blog GraagGelezen.

'Als alles brandt' van Jordan Thomas is een adembenemende en diepgaande verkenning van onze complexe relatie met vuur, die zowel leest als een meeslepend avonturenverhaal als een geëngageerd ecologisch en historisch werk.

De kracht van het boek ligt in Thomas' unieke dubbelrol: hij is zowel antropoloog als voormalig brandweerman bij de elite-eenheid de Los Padres Hotshots. Dit biedt de lezer een zeldzame blik van binnenuit. De beschrijvingen van de gevechten tegen de allerzwaarste, heftigste bosbranden zijn lyrisch, beangstigend en opwindend tegelijk. Je voelt de hitte, de uitputting en de adrenalinestoot terwijl Thomas de dood in de ogen kijkt en onmiddellijk weer opstaat.

Thomas' relaas over zijn zes maanden bij de Hotshots schept een indrukwekkend beeld van de kameraadschap en machocultuur onder de brandweerlieden, wat het boek een zeer persoonlijk en meeslepend memoir-aspect geeft.

“In 1749 viel het Carl Linnaeus op dat branden zo veel nut hadden voor de Scandinavische bevolking…
...Linnaeus was een onderzoeker die zijn ogen openhield. Toen hij van Uppsala door bossen vol fluisterende beuken en torenhoge dennen naar Skåne trok, zag hij overal tekenen van brand. Hoewel Zweden het benutten van branden nog maar kortgeleden had gecriminaliseerd, begon Linnaeus gesprekken te voeren met boeren en hun brandgebruiken vast te leggen. Hun branden waren, viel hem op, even gevarieerd als de bloemen van Zweden. In bossen, moerassen en veengronden wenden boeren brand aan om voedingstoffen vrij te maken, de grond van zuurstof te voorzien en de groei van granen, grassen en wortelgewassen te bevorderen.”

Het boek overstijgt het spannende brandweerverhaal door de lens van de antropoloog. Thomas gaat op zoek naar de diepere oorzaken van de megabranden en legt de rol van de mens bloot.
Naast klimaatverandering wordt ook genocide, kapitalisme en historische brandbestrijdingsstrategieën kritisch belicht als medeveroorzakers van de huidige crisis.

Het is een zeer goed onderzocht en informatief boek dat complexe thema's helder weet te bespreken.
Een cruciaal en hoopvol element is Thomas' onderzoek naar de inheemse bevolking en hun eeuwenoude, verstandige omgang met vuur. Hij werpt een nieuw licht op wat we kunnen leren om de vlammen voor ons te laten werken in plaats van tegen ons, en wat er kan herrijzen uit de as.

'Als alles brandt' is een ideale mengeling van een spannend, adrenalinemomentenrijk memoir en een geëngageerde ecologische geschiedschrijving.
De elegante en meeslepende schrijfstijl van Thomas is een garantie dat de lezer geboeid blijft van de eerste tot de laatste pagina.
‘Als alles brandt’ is een ingenieus staaltje ecologische geschiedschrijving en een op een bijzonder warme toon, nadrukkelijk aanbevolen pleidooi voor ‘beheerbranden’. Het is empathisch, informatief, meeslepend en leert de lezer veel over geschiedenis, cultuur, natuur, klimaat én de diepe band die mensen hebben met de oerkracht van vuur.