Aanstaande vader, als god in Frankrijk?

Er was een tijd dat Vichy bezocht werd door de welgestelden van Frankrijk. De bronnenbaden vormden een weldaad voor hen die dat betalen konden. Als je Vichy nu op internet opzoekt, kom je allereerst bij verzorgende crèmes en lotionnetjes. Wanneer je ‘Vichy Frankrijk’ intypt, vind je meer over de rol die de stad in de Tweede Wereldoorlog heeft gespeeld. Daar zetelde de met de Duitsers collaborerende regering Pétain namelijk. In het boek van Jan-Willem Anker (1978) speelt dat laatste feit geen rol. Water en vooral het gebrek daaraan wel. Het vormt zelfs een steeds weerkerend motief.

Elmar, aankomend docent Frans, gaat een week naar Vichy om door middel van een cursus zijn kennis van die taal naar een hoger plan te brengen. Hij laat daarvoor zijn vrouw Heleen, die zwanger is van hun eerste kind, thuis achter. Eenmaal in Frankrijk houdt hij zich nauwelijks meer met haar bezig. Hij verblijft in een Bed & Breakfast, met Alejandro, een jonge Argentijn en Liu, een Japanner.

Het is tropisch heet in het stadje, oude mensen bezwijken eraan en verkoeling, in de vorm van water, is schaars. Zelfs de bronnen vallen droog. Gastheer Thomas sluit de kraan af, zodat douchen ook al niet meer kan. Maar de hitte wordt voor Elmar pas laaiend als hij Julia ontmoet. Zij is blond, Italiaans, doet ook de cursus en palmt hem helemaal in. Hij laat het gebeuren en wordt niet gehinderd door schuldgevoelens ten opzichte van Heleen. Maar zoals vaak komt de schuld na de zonde.

De manier waarop de schrijver Elmar als een soort Boontje om zijn loontje laat komen, is werkelijk hilarisch. De ene tegenslag is nog groter dan de andere en de problemen stapelen zich op, waarbij een niet meer werkende telefoon en een boze vriend nog maar de minste zijn.

De kracht van Jan-Willem Anker zit hem vooral in de manier waarop hij het oordeel van zijn lezer over de hoofdpersoon beïnvloedt. Elmar wordt er niet sympathieker op naarmate het verhaal vordert, zou je kunnen zeggen. Echter, niet op een manier dat men het boek in een hoek zal gooien en het er verder bij zal laten. Integendeel, het verhaal houdt je aandacht vast.

Af en toe wil de schrijver zijn zinnen wel wat al te mooi en ingewikkeld maken, dat is jammer:

“Haar verveeldheid fascineerde me. Was die geposeerd of misschien toch authentiek en ongespeeld, een in zijn galligheid zuivere karaktertrek, gevormd in de ruraal-conservatieve eenvormigheid waarin ze haar jeugd had doorgebracht…..”

en zo gaat de zin nog even verder. Ook het gebruik van vreemde woorden, zoals ‘Paroxisme’ en ‘hirsuut’, kan wat minder.

Voor wie voorgaande (niet al te grote) bezwaren voor lief wil nemen, is Vichy echt een aanrader. De karakters zijn verrassend scherp neergezet. De humor doet de rest.