Indrukwekkend

Ik las ‘Het Gemis’ van Aaltje VanWieringen.

Het verhaal is in zijn geheel geschreven vanuit het perspectief van de negenjarige Anne Vrijman. Op het moment dat familie Vrijman - vader, moeder, Anne en haar broertje - dachten te worden bevrijd door de geallieerden moet het gezin alsnog vluchten uit Oosterbeek.
Anne moet haar pop Loesje van haar moeder achterlaten en daarmee is de toon gezet.

De slag om Arnhem is in volle gang en de familie komt in de meest hachelijke en gruwelijke situaties terecht tijdens hun zoektocht naar een veilig onderkomen.
De schrijfster raakt vanuit het grote verdriet om het gemis van haar pop telkens een nieuw element van de bestaande gezinsdynamiek en ook de veranderingen hierbinnen door de barre omstandigheden aan. Zo krijgt het missen van Loesje dan weer gerafineerd dan weer plotseling een bredere en een diepere lading. Passanten in het verhaal, zelfs als ze tot de vijand behoren, wrijven regelmatig ‘een kreukel’ weg. Zo wordt fysiek onbehagen, als bijvoorbeeld honger en ook honger naar gezien worden regelmatig gestild; ook op de momenten dat Anne zich onzichtbaar waant of maakt om niet tot last te zijn.

Het valt me zwaar superlatieven achterwege te laten. Wat een indrukwekkend, sterk en beeldend geschreven verhaal. Als ik niet wist dat het autobiografisch was zou ik het als zodanig hebben aangenomen. Het nestelde zich bij mij in alles waar emoties voelbaar zijn. Na de laatste bladzijde te hebben gelezen heb ik tijd nodig gehad het van me los te schudden. Dat alles om een verhaal waarin het gemis van een pop centraal staat? Ja!

Dit boek zou mijns inziens bij de middelbare scholen op de leeslijst moeten en kunnen. Welke misstanden er ook zijn, wat de reden van armoede ook is, vanuit welk land je ook moet vluchten om welke oorlog dan ook of wat de reden van welk gemis dan ook is; wie vanuit de ogen van dit kind en haar ervaringen leert, kan het leven tekenen en mooier kleuren door compassie te tonen en door al wat vertroebeld is heen te zien.

Aaltje, dankjewel voor een verhaal dat beklijft en waarbij het iedere zin waard was te lezen op inhoud alsook qua compositie, woordkeuze, coleur locale, personages, spanning, diepgang etc… Alles klopt, behalve dan dat jij en zovelen het moesten meemaken en nog meemaken.