Gelaagd vluchtverhaal

Het vluchtelingenprobleem is actueel. Nog nooit waren er wereldwijd zoveel mensen op de vlucht voor de situatie in hun thuisland. In dit boek wordt dat thuisland het 'land waar we niet kunnen blijven wonen' genoemd. De hoofdpersoon heeft geen naam, maar het gaat om een meisje van rond de 6 jaar. Ze vlucht met haar ouders en jongere broertje uit een niet nader genoemd land, maar het doet erg aan Syrië denken.

Centraal in dit vluchtverhaal staat de liefste poes van het meisje, Wolkje. Alle poezen hebben negen levens, dus Wolkje ook. Vlak voor de familie vlucht, raakt Wolkje van schrik leven nummer één kwijt. Terwijl het meisje met haar familie een verschrikkelijke en lange reis maakt naar een veilige plek, blijft Wolkje in haar gedachten. Bij ieder dieptepunt raakt Wolkje weer een leven kwijt. Ook het meisje kan nergens blijven. Niet in haar thuisland, niet op de weg, niet op zee, niet in de bergen. Er gloort pas hoop 'op de logeerplek in het land waar we misschien mogen blijven wonen'. Daar vlamt haar poezenliefde op bij het zien van een leeggegeten etensbakje. Zou Wolkje dan toch zijn laatste leven met haar komen delen?

De verstilde tekst trekt je ogen onontkoombaar naar de indrukwekkende illustraties. Deze zijn van Marijke ten Cate en geven het verhaal de gelaagdheid die het nodig heeft. De spreads hebben verschillende tinten voor wat er om het meisje heen gebeurt en wat er in het meisje omgaat. En precies dat is nodig om los van de verschrikkingen te komen en de verbeelding van het meisje te volgen.

Een deel van de opbrengst van het boek wordt geschonken aan Vluchtelingenwerk. Ik denk dat dit boek ook via die organisatie zijn weg zal vinden naar AZC's en andere opvanglocaties waar kinderen uit oorlogsgebieden zitten. Door de vriendelijke uitstraling van het gezinnetje en de aaibaarheidsfactor van knuffels en poezen, doet het boek vertroostend aan. Het doet een beroep op verbeelding door in de meest verschrikkelijke omstandigheden je te focussen op iets wat je heel graag wilt, een doel om voor te leven.
De illustraties zullen verhalen losmaken bij de kinderen die dit hebben meegemaakt. En misschien is dat ook de bedoeling. Voor kinderen die hier geboren zijn en zich (nog) geen voorstelling kunnen maken van wat het betekent om te vluchten, is dit een aansprekend prentenboek om het gesprek aan te gaan. Het liefst samen met vluchtelingenkinderen natuurlijk.

Door de enigszins abstracte tekst vind ik dit meer een boek voor wat oudere kinderen. Prentenboeken zijn echt niet altijd voor kleuters! Dit is een boek om langzaam te lezen, door te bladeren, nog eens terug te kijken en opnieuw te lezen. Een dwaalboek, die vragen oproept waarvan je voelt dat ze belangrijk zijn. Een boek die mijns inziens niet zonder Helpende Volwassene kan (term van Aidan Chambers, nm) maar de wereld misschien al wel een stukje mooier maakt.