Lezersrecensie
Een kort moment van stralen
Bij aanvang wil Lispector ons doen geloven dat zij (of is het de mannelijke verteller?) dit verhaal schrijft zonder enig vooraf vastgelegd concept. Daardoor en door een overdaad aan beeldspraak leest dit boek bij aanvang best wel moeilijk. Ze schrijft/hij vertelt dus naar voortschrijdend inzicht, waarbij een narratief niet leidend lijkt voor de voortgang, maar het is eerder de laatste zin of het laatste woord die bepalend zijn voor het vervolg.
De vertellende man en de eenvoudige vrouw.
De mannelijke verteller en de eenvoudige typiste die hij beschrijft verhouden zich tot elkaar als waren zij beiden alleen: doch de ene (de man) voelt zich verheven en is hautain, hij is bemiddeld, geïnteresseerd en nieuwsgierig, maar tevens eenzaam en niet gelukkig. De ander (de typiste) is bescheiden en eenvoudig, niet bemiddeld, ongeïnteresseerd en niet nieuwsgierig, maar wél gelukkig. Die paradox lijkt me het hoofdthema van dit boek.
De typiste en waar zij voor staat is een verzinsel van de mannelijke verteller. De verteller en ook de verloofde van de typiste zijn weer verzinsels van de schrijfster. De vraag is of de verteller in feite de schrijfster is. Onderzoeken zij beiden het karakter van de typiste om zelf persoonlijk geluk te vinden? Experimenteren zij met haar gevoelens van bewustwording? Een experiment met het langzame besef bij de typiste dat zij niet leeft maar anderen wél. En brengt dat besef van leven meer geluk?
Is Lispector latent jaloers? hautain als zij is.. jaloers op een leven van onnozelheid, van niet weten, van een leven zonder verwachting, van een leven dat tevreden is met het lot? En laat zij haar mannelijke verteller dat, aan de hand van de typiste, onderzoeken als ware het haar eigen zoektocht naar geluk? Omgedraaid: maakt meer ontwikkeld zijn afstandelijk en ongelukkig?
Al velen poogden Lispector en ‘het uur van de ster’ te duiden. In het nawoord dat ik las tracht Colm Tóibín dat ook te doen en daarbij maakt hij gebruik van citaten van een aantal van hen die dat ook al probeerden. Citaten van Elizabeth Bishop, Benjamin Moser, José Castello en Helène Cixous.
De vertellende man en de eenvoudige vrouw.
De mannelijke verteller en de eenvoudige typiste die hij beschrijft verhouden zich tot elkaar als waren zij beiden alleen: doch de ene (de man) voelt zich verheven en is hautain, hij is bemiddeld, geïnteresseerd en nieuwsgierig, maar tevens eenzaam en niet gelukkig. De ander (de typiste) is bescheiden en eenvoudig, niet bemiddeld, ongeïnteresseerd en niet nieuwsgierig, maar wél gelukkig. Die paradox lijkt me het hoofdthema van dit boek.
De typiste en waar zij voor staat is een verzinsel van de mannelijke verteller. De verteller en ook de verloofde van de typiste zijn weer verzinsels van de schrijfster. De vraag is of de verteller in feite de schrijfster is. Onderzoeken zij beiden het karakter van de typiste om zelf persoonlijk geluk te vinden? Experimenteren zij met haar gevoelens van bewustwording? Een experiment met het langzame besef bij de typiste dat zij niet leeft maar anderen wél. En brengt dat besef van leven meer geluk?
Is Lispector latent jaloers? hautain als zij is.. jaloers op een leven van onnozelheid, van niet weten, van een leven zonder verwachting, van een leven dat tevreden is met het lot? En laat zij haar mannelijke verteller dat, aan de hand van de typiste, onderzoeken als ware het haar eigen zoektocht naar geluk? Omgedraaid: maakt meer ontwikkeld zijn afstandelijk en ongelukkig?
Al velen poogden Lispector en ‘het uur van de ster’ te duiden. In het nawoord dat ik las tracht Colm Tóibín dat ook te doen en daarbij maakt hij gebruik van citaten van een aantal van hen die dat ook al probeerden. Citaten van Elizabeth Bishop, Benjamin Moser, José Castello en Helène Cixous.
1
Reageer op deze recensie
