Dank aan het leven (dat me zoveel heeft gegeven)*

Hoofdpersoon en vertelster is Blanca Perea, een universitair docent toegepaste linguïstiek uit Madrid die na 25 jaar huwelijk door haar man in de steek gelaten wordt voor een jongere vrouw, waarmee hij ook nog eens een kind blijkt te verwachten. Geschokt en ontredderd door dit onverwachte noodlot ontvlucht Blanca haar dagelijks leven. Met een kleine onderzoekbeurs van een vage privéstichting vertrekt ze een jaar voor de eeuwwisseling naar de Universiteit van Santa Cecilia, in de buurt van San Francisco, Californië. Daar gaat ze, ver beneden haar niveau, documenten inventariseren en catalogiseren.

Deze documenten vormen de nalatenschap van Andrés Fontana, een hispanist die in 1935 met een onderzoekbeurs naar de Verenigde Staten was gekomen. Langzaam maar zeker ontrukt Blanca het levensverhaal van deze zoon van een ongeletterde mijnwerker en een eenvoudige werkster, aan de vergetelheid. Een levensverhaal dat begint tegen de achtergrond van het armlastig Spanje van voor de Burgeroorlog. De uitbraak van dit bloedige conflict belemmert Fontana ’s terugkeer naar het vaderland en hij maakt carrière binnen de Amerikaanse universitaire wereld. Aan zijn ballingschap in de Verenigde Staten komt een onverwacht einde als hij, eind jaren 1960, omkomt bij een auto-ongeluk. Hij was op dat moment hoofd van de sectie linguïstiek van de Universiteit van Santa Cecilia, waar hij zich voornamelijk wijdde aan onderzoek naar de geschiedenis van de Camino Real, een bijna 1000 kilometer lange verbindingsroute tussen 21 Spaanse missieposten, gesticht door Franciscaner monniken tussen 1769 en 1833 om het christelijk geloof te verbreiden onder de Amerikaanse Indianen, in de Spaanse kolonie Alta Californië (Nueva España).

Het derde levensverhaal is dat van Daniel Carter, niet alleen voormalig student, maar uiteindelijk ook goede vriend en collega van Andrés Fontana. Carter is de zoon van een tandarts en een ontwikkelde huisvrouw en hij groeit op in een kleine stad in West Virginia. Zeer tegen de zin van zijn ouders en zonder hun financiële ondersteuning gaat hij Buitenlandse Letterkunde studeren in plaats van Rechten of Medicijnen. Na wat wikken en wegen specialiseert hij zich in Spaanse Taal- en Letterkunde.
Met hulp van Andrés Fontana en een internationaal academisch uitwisselingsprogramma vertrekt Carter in de jaren 1950 naar het naoorlogse Spanje om promotieonderzoek te doen naar de achtergronden van het werk van de schrijver en balling Ramon J. Sender. Wanneer Carter in diens voetsporen Cartagena bezoekt, raakt hij tot over zijn oren verliefd op een apothekersdochter, Aurora, en hij stelt alles in het werk om met haar als zijn echtgenote naar de Verenigde Staten terug te kunnen keren.

In ‘De wereld vergeten’ worden drie levensverhalen vernuftig vervlochten tot een prettig lezende roman, met een hoog historisch gehalte. De kracht van de auteur ligt met name op het vlak van de levendige en realistische sfeertekeningen van het arme Spanje van vóór en het verscheurde Spanje van na de Burgeroorlog. Daarnaast komt ook de Spaanse kolonisatie van Nueva España of Alta California goed uit de verf.
De drie levensverhalen komen in het hier en nu samen binnen de universitaire gemeenschap van Santa Cecilia. De daar heersende rivaliteit lijkt enigszins gedramatiseerd en een aantal van de niet historische verhaallijnen blijven te summier om een verklaring te bieden voor de ontwikkeling van de personages. Met name de ontluikende romance tussen Blanca en Daniel komt wat uit de lucht vallen en ontbeert inkleuring. De enigszins ambigue rol die Daniel speelt bij het ontsluiten van de nalatenschap van Andrés Fontana daarentegen is ontroerend menselijk.

* Verwijzing naar het lied Gracias a la vida (que me ha dado tanto) van Violeta del Carmen Parra Sandoval, grondlegster van La Nueva Canción Chilena (het Nieuwe Chileense Lied), gezongen tijdens het Thanksgiving diner bij Rebecca Cullen (blz. 203)