Mooie symboliek

De Joodse Leie wordt als driejarig meisje tijdens de Tweede Wereldoorlog ondergebracht bij Tom en Nellie op hun boerderij. Ze wordt liefdevol opgevangen en grootgebracht in dit gezin. Intussen wacht ze op het moment dat haar ouders haar weer komen ophalen. De jaren gaan voorbij. Dan komt Dirk langs, ze gaat met hem mee en ze trouwen. Ze krijgen twee zonen: Anton en Meeus. Het contact met haar pleegouders verwatert. Als haar pleegmoeder overlijdt gaat Leie met tegenzin naar de begrafenis. Het is duidelijk dat ze hier tegenop ziet. Dan gebeurt er iets waardoor Leie in een diepe depressie belandt. Terug op de boerderij komt er spontaan een meisje het erf op gelopen om het paard te aaien en karweitjes te doen. Voor Leie een teken van God.

Het verhaal speelt zich af in 1974 en wordt afwisselend verteld vanuit het perspectief van Leie, Dirk, Anton en Meeus. Op deze manier wordt duidelijk hoe de depressie van Leie het gehele gezin beïnvloedt. Mooi om te zien is dat de schrijfstijl bij de verschillende personages passen. Zo hebben de hoofdstukken van de kinderlijke, zachtaardige, zorgzame Meeus een ander karakter dan die van de puberale Anton. Af en toe zijn er flashbacks naar het verleden, naar de kindertijd en tienerjaren van Leie en wordt het voor de lezer duidelijk hoe Leie’s jeugd bij Tom en Nellie eruit heeft gezien.

Hoewel dit geen boek over de Tweede Wereldoorlog is, merk je wel dat de oorlog grote invloed heeft op Leie, ook als ze volwassen is. In het verhaal zijn parallellen met de Tweede Wereldoorlog verweven en kun je het boek niet los hiervan zien.

Het boek zit vol metaforen, symboliek en verwijzingen naar de bijbel. Dit maakt het een interessante roman met meerdere lagen om over na te denken. Het verhaal wordt beeldend verteld, maar er is geen sprake van wollig taalgebruik en lange zinnen. De taal is sober, geen moeilijke woorden, maar een stijl die passend is bij de verschillende personages maakt het persoonlijk.

De Kaalvreter is een boek over herinneringen, schuldgevoel, depressie, identiteit en hoe een trauma uit de kindertijd doorwerkt in het leven van een volwassene. Het einde van het boek is echter prachtig en hoopvol. Een roman die je nog lang bijblijft.