De smerigheid is voelbaar

‘De beesten’ is een hard en rauw verhaal. De smerigheid is voelbaar en Wilbrink beschrijft soms harde scènes. Het draait om punk, alcohol, drugs, motorcross, gewelddadigheid, stropen en illegale nertsenfokkerij. Onderwerpen waar ik zelf weinig mee heb. Toch word ik meteen al bij de eerste zin het boek ingetrokken. Hoewel ik weinig met de wereld van de personages heb, weet de auteur mij toch te boeien. Dat is knap!

Het verhaal speelt zich af in de jaren ’90 en voornamelijk in een klein dorp in de Achterhoek. Isa weet als enige van de familie Keller haar VWO diploma te halen en ontvlucht het dorp door in Utrecht kunstgeschiedenis te gaan studeren. De kunst komt regelmatig terug in het boek in de vorm van bijvoorbeeld Van Gogh, Munch en Escher. Isa maakt deel uit van een groep dierenactivisten, gaat naar punk optredens in Utrechtse kraakpanden en blowt. Dan belt haar moeder haar met de vraag of ze naar huis wil komen: haar vader is weg. Isa keert terug naar haar geboortegrond om haar verdwenen vader te zoeken.

Tom, Isa’s vader, was jarengeleden de held van het dorp als motorcrosser. Hij was nog succesvoller dan zijn oom Sjarrel die hem de kneepjes van het vak leerde. Na een ongeluk verloor hij een been. Hij trouwt met Maureen, zijn verzorgster en samen krijgen ze een dochter: Isa. Zij is “zijn talisman, zijn konijnenpootje, zijn reden om te leven”. Dit verwijst naar het konijnenpootje op de cover.

De familie Keller staat mede door de illegale activiteiten en gewelddadigheid van Toms broers niet goed bekend. Iedereen gaat hen vanwege angst uit de weg. Sjarrel houdt zich bezig met stinkende, illegale nertsenfokkerij en andere criminele zaken die het daglicht niet kunnen verdragen. Isa wordt op school buitengesloten. De familie Keller staat bekend om hun wijd uit elkaar staande ogen, ogen die angst en afschuw oproepen.

Isa weet niet veel over de geheimen in haar familie. Waarom zit haar opa in de gevangenis? Waarom spreken haar moeder en haar tante elkaar niet meer? Wat voor criminele zaakjes voert oudoom Sjarrel allemaal uit? Er wordt al decennialang over gezwegen.

Het boek maken sprongen in de tijd naar het verleden en weer terug naar het heden. Langzaam wordt de familiegeschiedenis opgehelderd. Er zitten perspectiefwisselingen in het boek zodat we als lezers het verhaal van verschillende kanten zien. De tijdsprongen en perspectiefwisselingen zijn natuurlijk en voelen nergens geforceerd of ingewikkeld aan. De structuur van het boek zit goed in elkaar.

Wilbrink gebruikt beeldende taal: je ervaart als lezer bijvoorbeeld het optreden van de punkers in een kraakpand in Utrecht alsof je er zelf bij staat en bij de motorcross hoor je het loeiharde motorgeraas in je oren en voel je de modder onder je voeten. De auteur schrijft afwisselend korte en mooie, lange zinnen en maakt gebruik van het Achterhoeks dialect. Dit maakt de dialogen authentiek.

De personages zijn goed uitgewerkt en worden echte mensen. Vooral Isa maakt een ontwikkeling door als ze op zoek gaat naar haar vader. Haar achtergrond wordt steeds duidelijker en maakt waarom ze is geworden wie ze is.

‘De beesten’ en een boek veelomvattend boek. Het belangrijkste thema’s zijn het familiegeheim en de relaties tussen de familieleden. Daarnaast passeren de volgende onderwerpen de revue: criminaliteit, illegale nertsenfokkerij, motorcross, dierenactivisme, alcohol en drugs, jaloezie, religie, punk, overschrijdend seksueel gedrag en geweld. De motto’s zijn met zorg gekozen en zeer passend bij het boek.

Ik werd verpletterd door dit boek! Door de personages die echte mensen werden, door de taal en opbouw van het boek, door het vermogen van de auteur om mij mee te kunnen slepen in onderwerpen die zo ver van mijn bed staan.