Een alomvattend verhaal over Nederlands-Indië

Het boek 'Evolusi' van David van Reybrouck heb ik gelezen omdat ik nog altijd met vragen zat over het waarom van de uitzending van mijn vader naar Nederlands-Indië. Waarom ging hij? Wat deed hij daar? Mijn vader heeft er zelf actief niet veel over willen zeggen en toen ik, bij zijn leven, de kans had, heb ik het niet willen vragen, misschien omdat ik bang was hem in verlegenheid te brengen of omdat ik het zelf niet durfde of toen nog niet wilde.
In dat gat voorziet het boek van Van Reybrouck prima. Natuurlijk heb ik niets gelezen over de rol van specifiek mijn vader. Daarover weet ik nog steeds niets meer dan dat hij zijn collega's knipte (mijn vader was herenkapper) en dat hij wacht moest lopen. " Ik heb nooit hoeven schieten", zo kon hij mij wel vertellen.
'Revolusi' vertelt wel uitgebreid en tot in detail over wat er vooraf ging aan de Tweede politionele actie in Nederlands-Indië en hoe Indonesië zich daarna heeft ontwikkeld. De macro-ontwikkelingen worden afgewisseld met de individuele verhalen van betrokken mensen, vaak nog net voordat zij stierven.
De koloniale rol die Nederland die al veel langer speelde in dit gebied met de VOC en Jan Pieterszoon Coen wordt goed verklaard en beargumenteerd. Ik denk dat je die rol ook moet bezien met de ogen uit die tijd. Achteraf, vanuit de cultuur die we inmiddels hebben ontwikkeld, is het eenvoudig om te bekritiseren. Ik denk dat je daar terughoudend in moet zijn. Het is echter de vraag of dat ook geldt voor de meer recente rol die Nederland in Nederlands-Indië speelde vlak na de Tweede Wereldoorlog. Ik had over die rol natuurlijk al wel zo mijn twijfels en die twijfels worden bewaarheid door het boek van Van Reybrouck. Ik snap de discussie over de excuses die Nederland moet aanbieden. Het is een bijzonder boek omdat het niet alleen de algemene economische en politieke ontwikkelingen schetst, ook op niveau van de wereld, maar dit ook 'verluchtigd' met verhalen van individuele mensen.
Ik ben niet geheel overtuigd van de objectiviteit van David van Reybrouck. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat hij Nederland al had veroordeeld voordat hij aan zijn onderzoek begon. Dat mag. Wie kan bij dit soort ontwikkelingen wel 100% objectief zijn? In ieder geval heeft Van Reybrouck geen last van plaatsvervangende schaamte gehad bij het schrijven van zijn boek. Ik had dat wel bij het lezen van het boek.