Een intrigerend debuut

Catherine de’ Medici is de geschiedenisboeken ingegaan als ‘de zwarte koningin’, met een reputatie als gifmengster en het meedogenloze brein achter diverse politiek getinte moorden. Maar is dat wel terecht? Wie was eigenlijk de mens Catherine achter deze reputatie? Catharina Botermans zette haar tanden in deze pittige kluif en maakte het tot onderwerp van haar debuutroman De zwarte koningin.

We kijken mee door de ogen van een jonge Fiora, met haar ouders vanuit Florence meegekomen naar het Franse hof. Zonder toegewezen taken gaat zij op ontdekkingsreis door het paleis. Zo maakt zij op een dag kennis met Catherine de’ Medici, die inmiddels oud en ziek geworden is en veel van haar macht in heeft moeten leveren. Vóór Fiora het in de gaten heeft is zij de naaste vertrouwelinge van Catherine geworden en wordt zij gemanipuleerd om dingen te doen die verstrekkende gevolgen kunnen hebben voor haar eigen toekomst. Fiora gedraagt zich als een marionet waarvan de touwtjes steeds dunner worden en met de dood van Catherine uiteindelijk breken. Eindelijk voelt Fiora zich vrij om haar eigen keuzes te kunnen maken, of is het daarvoor al te laat?

Het is een verfrissend perspectief dat een boeiend verhaal oplevert, maar ook een dilemma voor de lezer. Want is het nu een feelgood verhaal van een hofdame aan het Franse hof die verliefd wordt op een schildersgezel of is het meer bedoeld om de drijfveren van Catherine de’ Medici te doorgronden? Beide verhalen blijken even belangrijk, maar er zit te weinig historie in voor de lezer die leest voor de historische achtergronden en teveel voor de lezer die niet geïnteresseerd is in de geschiedenis maar gewoon een goed historisch verhaal wil lezen. Toch blijft het verhaal keurig in balans en lopen feiten en fictie naadloos in elkaar over, waarbij historische gebeurtenissen in chronologische volgorde als kapstokjes fungeren.

De beschrijvingen van locaties, de kleding, meubilair en de dagelijkse bezigheden, het is allemaal uiterst precies. Een dergelijke detailafwerking werkt beeldend en verraadt gedegen voorwerk. Dit maakt het lezen aangenaam, zeker in combinatie met de korte hoofdstukken en een heldere, levendige, niet al te ingewikkelde schrijfstijl.

Maar kennen we nu de mens Catherine achter de reputatie van de zwarte koningin? Alleen Fiora kent het geheim van het lelijke kistje dat Catherine haar nalaat. Diep verstopt zit een geheim laadje vol kostbare juwelen. Een mooie metafoor, maar de lezer moet het doen met het beeld van een vrouw die de touwtjes niet langer in handen heeft en waar door ouderdom en ziekte de scherpe randjes van zijn afgesleten. Het beeld van een vrouw die eigenlijk alles uit liefde voor haar kinderen heeft gedaan.

Catharina Botermans is politicoloog, gespecialiseerd in religieus gefundeerde politieke theorieën en hun toepassing in de praktijk. Daarnaast is zij ook docent Europese Studies. In combinatie met een interesse in de Renaissance is dit meer dan voldoende bagage om garant te kunnen staan voor de feiten. Met De zwarte koningin bewijst zij ook in staat te zijn deze soms droge feiten te verpakken in een boeiend verhaal.
Het maakt het tot een intrigerend debuut, dat liefhebbers van de serieuzere historische roman zeker doet uitkijken naar een volgend boek. Lang hoeven we daarop niet te wachten, want Catharina Botermans heeft al laten weten druk bezig te zijn met een verhaal over Niccolò Macchiavelli, wiens ideeën belangrijk zijn geweest voor de ontwikkeling van de mens Catherine de’ Medici. Misschien kunnen we daarin zelfs nog wat meer te weten komen over de drijfveren van deze zwarte koningin.