Huiveringwekkende roman ontroert tot op het bot

In deze, deels historische, roman worden twee verhaallijnen uitgezet. Die van Janna, met partner en een kind, in het heden. Janna heeft een wat ingedut leven, een weinig spannende baan en een man die haar al vaker in de steek heeft gelaten. Dat doet hij aan het begin van het boek opnieuw, kort na het overlijden van haar oma. Tijdens het opruimen van haar oma’s huis stuit Janna op een kistje met een ring en een Davidster. En, naar later blijkt, een geboortebewijs van een Wit-Russische vrouw die slechts twee weken in leeftijd scheelt met haar oma Elle.
Daarnaast is er de verhaallijn van Ella Sadovskaya, een jonge Joodse vrouw aan het begin van de Tweede Wereldoorlog in Wit-Rusland, voor wie de niet te bevatten gruwelen van de Duitse bezetting een angstaanjagende werkelijkheid worden.

Toegegeven, het kostte me even om in het boek te komen. Dat had meer te maken met Janna, die ik soms wel door elkaar wilde schudden en die echt van behoorlijk ver moest komen voor ik haar begreep en me in haar kon inleven. Ella stal direct mijn hart. Toch zorgden met name de stukken vanuit Janna ervoor dat het even duurde voor ik compleet hooked was en het boek wegleggen geen optie meer was.

Er zijn geen hele dozen tissues doorheen gegaan, ik hield het bij een bescheiden zakdoek. Wel een behoorlijk natte. Maar de impact van het verhaal, het onder je huid kruipen, met buikpijn de bladzijden omslaan en je nekharen die al omhoogkwamen omdat je wist dat er iets verschrikkelijks ging gebeuren: dat is echt prachtig gedaan. Net zoals het nadenderen van de boodschap en het stil blijven staan bij de verschrikkingen van de oorlog en het onbeschrijflijke leed van velen daarin. Dáár had Aline me.
De liefde sijpelt tussen de bladzijden door. Niet alleen voor die van een jonge vrouw in oorlogstijd en het voor mij onbekende Wit-Rusland, maar ook in de stille eenvoud van sommige beschrijvingen en van het door de ogen van Ella naar de horror om haar heen kijken. Zien hoe haar wereld in elkaar stort, meerdere keren, hoe ze haar leven weer oppakt en hoe die geschiedenis uiteindelijk zeventig jaar later wordt gereconstrueerd door Nick, een journalist met wie Janna naar Wit-Rusland afreist om de herkomst van het kistje aan haar oma te linken; het paste net zo perfect als huiveringwekkend in elkaar. Met als bonus de persoonlijke ontwikkeling van Janna.

*Deze ochtend heeft een grens tussen het heden en verleden getrokken, en ik kan me niet voorstellen dat er nog een toekomst mogelijk is.*

Deze roman geeft het belang aan waarom de horror van de Holocaust of iets soortgelijks zich nooit meer mag herhalen en het is een klein, maar liefdevol en ontroerend eerbetoon aan de Joden die zijn vervolgd in de Tweede Wereldoorlog.

Zijn er minpunten te bedenken aan dit boek? Ja, een kleintje.
Jammer dat de flaptekst al zo veel van het verhaal prijsgeeft. Dat haalt op sommige vlakken de verrassing weg, ook omdat je er al lezende op wacht.
Het heeft echter geen invloed op mijn waardering.

Vijf welverdiende sterren (die ik niet snel geef) voor Het geheime kistje van Elle.
En een buiging voor Aline. Een heel diepe. Chapeau.