Als je niet weet wat je wilt, zul je het niet vinden

Jami Attenberg (1971) is een Amerikaanse schrijfster. Ze schrijft over diverse onderwerpen zoals technologie, seks en boeken en publiceerde in diverse bladen, waaronder The New York Times. Als romanschrijfster brak ze definitief door met De Middlesteins (2013). Het verhaal gaat over Edie en Richard die een doorsnee leven leiden. Er is echter een probleem, namelijk het overgewicht van Edie. Ze is volledig geobsedeerd door eten en kan niet stoppen met het verorberen van allerlei lekkernijen. Richard wil zijn vrouw niet verlaten, maar beiden weten niet hoe het eetprobleem aangepakt kan worden. En wie is er verantwoordelijk voor het obsessieve eetgedrag van Edie? Attenberg staat bekend om humoristische, tragikomische romans te schrijven, maar is dat ook gelukt bij haar nieuwe roman Onder volwassenen (2017)?

Andrea woont in New York, waar ze opgroeide met haar activistische moeder, haar drugsverslaafde vader en haar muzikale broer. Sinds ze klein was droomde Andrea van een carrière als kunstenaar, maar ze komt niet verder dan een simpele kantoorbaan. Daarnaast heeft ze enkel kortdurende en onbevredigende dates met verkeerde mannen en om die reden wordt ze door haar omgeving vaak de ‘eeuwige’ vrijgezel genoemd. Andrea weet niet precies wat ze wil en ze worstelt met de kritische blik van haar familie en vrienden die haar proberen te helpen om volwassen te worden. Maar wat valt er onder het begrip ‘volwassenheid’? En kan je wel volwassen worden als je niet weet wat je met je leven wilt?

‘Ik ben een volwassen vrouw met een echte baan die haar studieschuld allang heeft afbetaald, een relatief goedkope huurwoning heeft en geld op haar spaarrekening heeft staan’.

Zodra Andrea de veertig passeert, denken haar familie en vrienden dat ze nog steeds niet volwassen is. Andrea is bijvoorbeeld niet getrouwd en heeft nog geen kinderen. Toch zijn er ernstige problemen in de familie die meer aandacht vragen dan Andrea’s onvolwassen gedrag. Haar broer en schoonzus moeten voor hun terminale dochter zorgen en Andrea’s moeder heeft het daar erg moeilijk mee. Gaat het met Andrea echt slechter dan haar broer die de hele dag voor zijn zieke dochter moet zorgen, problemen in zijn huwelijk heeft en zijn muzikale dromen niet kan volgen?

In het tweede hoofdstuk van Onder volwassenen krijgt Andrea van haar moeder een boek over het vrijgezellenbestaan. Ze wilt het niet lezen omdat ze al vrijgezel is en ze bang is voor een confrontatie met haar gevoelens en onzekerheden. De waarde van het boek komt naar voren in Andrea’s eigen ervaringen en vooroordelen. Een soortgelijke ervaring heb ik met Onder volwassenen, want het zal voor sommige lezers moeilijk zijn om zich in te leven in Andrea’s worstelingen. Iemand die wel moeite heeft om de juiste partner te vinden, die het moeilijk vindt om volwassen te worden of die moe is van haar of zijn kantoorbaan en liever iets anders in het leven doet, wordt wellicht wel geraakt door Andrea’s verhaal. Het kan natuurlijk ook zijn dat een lezer die in dezelfde situatie als Andrea zit juist wordt afgestoten door de roman. Onder volwassenen is dus een boek die gemengde reacties zal oproepen.

‘Andere mensen die je kent, lijken geen moeite te hebben met verandering. Ze maken carrière, kopen huizen, verhuizen naar andere steden, worden verliefd, gaan trouwen, nemen een andere achternaam aan, halen katten uit het asiel en krijgen kinderen, en doen van dat alles uitgebreid verslag op sociale media. En dat lijkt allemaal moeiteloos te gaan. Hun levens zitten in elkaar als een gebouw waarvan iedere kostbare, maar volstrekt voorspelbare bouwsteen voor je ogen op de andere wordt gestapeld’.

Deze gemengde gevoelens komen onder andere voort uit het personage Andrea die weinig ontwikkeling in het verhaal meemaakt. Ze maakt geen keuzes en is op het einde van de roman nog steeds dezelfde persoon die rondloopt met de vraag wie ze is en wat ze wil. Andrea laat de dingen liever zoals ze zijn, terwijl ze wel een wens heeft om te veranderen. Het is voor de lezer ook enigszins vermoeiend om haar persoonlijke worstelingen serieus te nemen, zeker omdat ze botsen met de strijd die Andrea’s nichtje moet voeren om te overleven. Om het leven van Andrea te vergelijken met de levens van haar broer en schoonzus is dus een onhandige keuze van de schrijfster geweest. Bovendien zijn de sprongen in tijd niet consistent en sommige feiten in het leven van Andrea worden te vaak herhaald. Daardoor heeft het verhaal weinig samenhang.

Onder volwassenen van Jami Attenberg is dus een boek die waarschijnlijk veel verschillende meningen zal opleveren. Het verhaal is niet slecht geschreven, maar mist samenhang en ontwikkeling in het personage Andrea. Het verhaal staat helaas te ver van mij af, maar mocht je van tragikomische, rauwe en vlotte romans houden dan is Onder volwassenen waarschijnlijk wel iets voor jou.