Letterlijk en figuurlijk een bruggenbouwer

Markus Zusak schreef verschillende romans, maar zijn internationaal beroemde bestseller The Book Thief is veruit zijn bekendste werk, mede dankzij de verfilming uit 2013. Zusak woont in Sydney, Australië en zijn boeken zijn in meer dan veertig talen vertaald en sleepten veel prijzen in de wacht. Na lang wachten verscheen in 2018 zijn nieuwste titel: Bridge of Clay (zal in Nederlandse vertaling De Bruggenbouwer gaan heten).

Bridge of Clay vertelt het verhaal van de vijf Dunbar broers; Matthew (verteller van het verhaal), Rory, Henry, Clayton en Thomas. Zij leven hun leven in perfecte chaos in een huis zonder volwassenen. Hun moeder is gestorven, hun vader gevlucht. Matthew probeert de rol van zijn ouders over te nemen, terwijl de vijf broers vechten, lachen en rouwen, tot op een dag hun vader het huis weer binnenstapt met een verrassend verzoek. Hoofdpersonage Clay(ton), de vierde zoon, geeft hier gehoor aan en gaat met hem mee. Matthew probeert te begrijpen waarom.

Zusak krijgt vaak het label ‘meesterverteller’ opgeplakt en ook na het lezen van Bridge of Clay kun je niet anders dan dat beamen. Na het ongekende succes van The Book Thief is het voor een auteur natuurlijk bijna onmogelijk om dat nog eens te evenaren. Zusaks nieuwste roman heeft een heel andere setting, maar toch komen veel thema’s uit zijn eerder werk terug; verlies, rouw en vechtlust staan centraal.

De auteur houdt het lijvige familieverhaal interessant door zijn manier van schrijven, je zult Zusak op geen enkele clichématige beeldspraak betrappen, maar ook door de manier waarop hij het verhaal opbouwt. Verteller Matthew worstelt met de chronologie en regelmatig wordt daarmee gespeeld en op gereflecteerd: “I could go in all sorts of orders here, in many kinds of was, but it just feels right to start there, and thread the rest towards it: […].”

Het verhaal van de vijf jongens wordt afgewisseld met het verhaal over hun moeder en vader in jongere tijden, het verhaal over de ziekte van hun moeder en het verhaal van Clay en zijn vriendin Carey. Al deze verschillende verhaallijnen houden het geheel afwisselend en spannend. Daarmee is Bridge of Clay echter geen gemakkelijk verhaal om te lezen.

Matthew schrijft vaak vanuit zijn eigen beleving in de ik-persoon, maar fungeert tegelijk als een alwetende verteller en kan ook in scènes waar hij zelf niet bij aanwezig was beschrijven hoe zijn broers zich voelen of denken. Die wisselingen in perspectief en chronologie maken het verhaal soms warrig. Heden en stukjes verleden, herinneringen en achtergrondverhalen lopen meermaals door elkaar, vaak wisselt Matthew zelfs per alinea. De korte hoofdstukken maken het voor de lezer dan weer wat makkelijker om de aandacht erbij te houden.

Ook interessant zijn de vele referenties naar de klassieke mythologie in Bridge of Clay, alleen al in de namen die de jongens aan hun vele huisdieren geven. Muildier Achilles is een personage dat niemand snel zal vergeten. Ook (het vertellen van) verhalen en de kunsten spelen een grote rol. Clay wordt uiteindelijk letterlijk en figuurlijk een bruggenbouwer in de afloop van het verhaal, waarmee alles tot een relatief goed einde komt.

Een minder toegankelijk boek dus dan The Book Thief (ja, de vergelijking blijft onvermijdelijk), maar zeker niet minder de moeite van het lezen waard! Zusak heeft met Bridge of Clay wederom bewezen een meester te zijn in het vertellen van verhalen op zijn unieke, eigenzinnige manier en daardoor moet je wel van de Dunbar broers gaan houden!