Onttovering

Waarom maakte de oude vrouw in Hans en Grietje een huis van snoepgoed? Je hebt het je waarschijnlijk nog nooit afgevraagd, maar nu je er zo over denkt, wat bezielde haar? Michael Cunningham, bekend van De Uren, schreef in Een wilde zwaan over de dingen die we niet meekregen in de sprookjes uit onze jeugd. Hij vertelt wat er aan de bekende verhalen voorafging, of juist wat er gebeurde na het ‘en ze leefden nog lang en gelukkig’.

Cunningham verplaatst veel van de sprookjes naar het heden. Vooral de referenties naar hedendaagse voorwerpen werken vervreemdend. In de bekende verhalen komen ineens auto’s, spijkerbroeken en fruitmachines voor. Origineel zijn de ideeën zeker wel en in veel gevallen zijn ze ook nog eens bijzonder grappig.

Cynisme
De auteur probeert het gedrag van onze sprookjeshelden te verklaren en vraagt vaak letterlijk waarom een personage doet wat hij of zij doet. Vooral het verhaal over Sjaak en de Bonenstaak is erg cynisch: ‘Sjaak, een crimineeltje dat tegenwoordig in spijkerbroeken van tweehonderd dollar loopt.’ Ook Repelsteeltje komt er beroerd vanaf: ‘Adoptiebureaus moeten al niet veel hebben van artsen en advocaten die single en veertig-plus zijn. Dus ga er maar aan staan en probeer maar eens als tweehonderd jaar oude dwerg een jong kind te adopteren.’

Absurditeit
Lachwekkend zijn vooral ook de passages die eigenlijk te absurd voor woorden zijn. De prins die na het wekken van Sneeuwwitje steeds wil dat ze terug in haar glazen kist gaat liggen zodat hij haar opnieuw kan aanbidden, als een soort fetisj. Sneeuwwitje die daar bezwaren tegen aandraagt, maar toch elke keer gaat liggen omdat ze zo veel van hem houdt. Als tegenprestatie wil ze wel de dwergen nog eens voor het diner uitnodigen.

Een wilde zwaan is dus heerlijk als je een keer goed wil lachen of wil zien dat de scheidslijn tussen een prins op een queeste en een verwarde, ogenloze zwerver eigenlijk flinterdun is. Een aanrader voor ieder die van sprookjes houdt of hield.

[Deze recensie verscheen eerder (2015) op CLEEFT]