Een verhaal om te laten bezinken

Self Help, een eerder boek van Edward Docx, werd bekroond met een longlistnominatie voor de Man Booker Prize. Zijn werk als journalist werd genomineerd voor de George Orwell Prize. Als je dit leest, kun je je voorstellen dat Edward Docx geen onbekende in Engeland is. Laat los mijn hand is zijn vierde boek en debuut in Nederland, Dirk-Jan Arensman nam de vertaling op zich.

Even lijkt het of ze op vakantie gaan. Toch heeft de trip die Louis’ met zijn vader maakt een heel andere reden. Hij is op weg naar Zürich, en tijdens de reis, die hij vanuit Engeland gestart is, sluiten Louis’ halfbroers zich bij het gezelschap aan. Nare mensen, die hun vader fouten uit het leven nog niet hebben vergeven. Het is tijd dat ze dat snel doen, want Louis’ vader is op weg naar zijn dood.

“Telkens als ik eraan denk dat ik hem zou zijn, wil ik hem bevestigen dat hij het volste recht heeft om te sterven; telkens als hij eraan denkt dat hij mij zou zijn, wil hij blijven leven.”

Haast poëtisch zet Docx het verhaal neer. Zinnen die prachtig zijn geschreven, aan het denken zetten en soms mooi maar betekenisloos lijken, zijn kenmerken voor dit verhaal. “Het begin van de liefde is het eind van de slaap.” En prachtige zin, eentje die je even laat stoppen met lezen, maar waarschijnlijk een paar dagen later pas valt.

Dit maakt dat Laat los mijn hand erg traag leest. Het literaire, soms poëtische, taalgebruik laat je regelmatig even stoppen met lezen om te overdenken wat er nou precies stond. Op zo’n moment word je totaal uit het verhaal gerukt. In veel gevallen zou dat erg zijn, maar in dit boek is dat niet zo’n punt. Het verhaal bestaat namelijk uit de roadtrip, filosofische gesprekken tussen vader en zoon(s) en terugblikken op het verleden. Zonder moeite weet het verhaal je aandacht opnieuw vast te houden.

“En dan glimlacht hij eens goed naar me - … - heel bedroeft-maar-gelukkig, heel spijtig-maar-blij, alsof alles tussen ons is uitgesproken.”

De familie is uiteen gevallen. De reis begint met Louis’ en gedurende het verhaal sluiten Ralph en Jack zich bij het gezelschap aan. Louis’ halfbroers geloven in eerste instantie niet dat hun vader euthanasie wil laten plegen. En door filosofische gesprekken gaat de jongste zoon ook steeds meer aan de standvastigheid van vader twijfelen. Is het een reis naar de dood, of een reis naar vergiffenis en hernieuwde verbondenheid tussen zoons en vader?

“Want de muziek is smachtend en een requiem, een mysterie en een verklaring, een hartenlied voor de mensen van wie hij hield, een gebed dat het moment gerekt kan worden, er erkenning dat dat niet kan, een trotseren, een nederlaag, een jubelen.”

Laat los mijn hand is een bijzonder boek. De trage, maar mooie filosofische en soms poëtische zinnen stelen je hart. Net zoals de familie Lasker dat doet. Een familie die je steeds beter leert kennen. De woede, de vergiffenis, maar vooral het leed dat in de kinderjaren geleden is tegenover een stervende vader die zijn fouten wil rechtzetten maken dit tot een ontroerend verhaal. De trage vertelstijl, veel filosofische en schijnbaar onzinnige gesprekken maken dit een boek dat je niet verslindt maar rustig laat dobberen, zodat je alle tijd kunt nemen om de boodschap te laten bezinken.