Veel meer dan een biografie

Leen Huet (1966) heeft al een pak boeken op haar naam staan en leverde tal van bijdragen aan Vlaamse kranten en tijdschriften, vooral over kunst en literatuur. Ze gaan zowel over klinkende namen, rare snuiters als over nobele onbekenden.

Met deze biografie, die al in 2016 verscheen, neemt ze een van de groten onder haar loep: Pieter Bruegel, meester in de schilderkunst tijdens de 16e eeuw (1525?-1569). Leen Huet is heel grondig te werk gegaan in haar opzoekingen. Aan de ene kant heeft ze heel veel gevonden, haar lijvige boek is er het bewijs van, aan de andere kant moet het wellicht af en toe een ondankbare taak geleken hebben, want over wie Bruegel echt was, wat hij dacht en wilde, is immers heel weinig bekend. En tenzij er ergens nog een intiem dagboek van hem boven water zou komen, zal dat ook wel zo blijven.

Het boek is voornamelijk chronologisch opgebouwd aan de hand van zijn schilderijen, etsen, tekeningen. Behalve het eerste hoofdstuk waarin ze schetst hoe Bruegel herontdekt is, want blijkbaar heeft Rubens lange tijd alle voorgaande kunstenaars overschaduwd en sommigen zelfs doen vergeten.

“Van alle oude schilders uit de Lage Landen is Pieter Bruegel het laatst herontdekt en bestudeerd, eigenlijk pas in de loop van de 20e eeuw.”

Het wordt de lezer meteen duidelijk dat hij/zij over veel meer zal lezen dan over Bruegel alleen. Dit boek gaat over heel veel tijdgenoten, over het leven in de Lage Landen, over de verhouding tussen stad en platteland, over kunst en literatuur, over politiek en religie en natuurlijk over zijn kunstwerken.

Het werk Dulle Griet krijgt een ereplaats in dit boek. En direct wordt afgerekend met het etiket dat Pieter Bruegel haast onmogelijk van zich af kan schudden: dat hij vooral een schilder van boeren en het boerenleven is. Zijn tijdgenoten associeerden hem vooral met het afbeelden van de hel, waar Dulle Griet een van de voorbeelden van is.

Niet alleen dit werk wordt grondig beschreven, al zijn werken komen uitgebreid aan bod. Van 32 werken zijn ook afbeeldingen opgenomen in het boek, wat heel handig is, maar toch blijft het aangeraden om er grotere afbeeldingen of het internet bij te nemen. Kenmerkend is immers dat op zijn werken steeds enorm veel details (vaak met symbolische waarde) te ontdekken vallen - waardoor het centrale thema vaak zelfs verstopt lijkt.

Huet beperkt zich niet tot het grondig overlopen van het leven en werk van deze Brabander in de woelige 16e eeuw, ze maakt ook melding van zijn schilderende (en kopiërende) afstammelingen en het laatste hoofdstuk wijdt ze aan schrijfsels die door de eeuwen heen aan hem werden en worden gewijd.

Dit boek is een aanrader voor al wie een goed geschreven, overzichtelijk en bijzonder grondig werk wil lezen over Pieter Bruegel.