Vreemde eend in de bijt

Zinneling heb ik gelezen als de gratis download vanaf de pagina van de auteur. Het viel me op dat mijn eReader aangaf dat er ruim 200 pagina's waren, maar ik eigenlijk door het boek heen ben gevlogen. Ik vind het me moeilijk een voorstelling te maken van het verhaal als een papieren boek, het voelt qua leesduur vrij dun aan.

TAAL
Wat opvalt, en het is vervelend dat dit iets is dat opvalt in vergelijking met andere boeken, is dat de tekst in keurig Nederlands is geschreven. Er staan ook zinnen in in andere talen (Arabisch met name), ik neem aan dat die ook goed zijn door voldoende research en competente transliteratie. Het Arabisch hoort erbij en stoort niet, de betekenis wordt steeds duidelijk gemaakt.

VERSLAG
Het verhaal gaat over verschillende mensen die te maken hebben met Florian en Luuk, twee kinderen die 'zinneling' zijn. Dat zijn mensen met extra gevoelige zintuigen en extra zintuigen. Per hoofdstuk wordt er gewisseld van perspectief. Het verhaal beslaat ongeveer 9 jaar, waarbij plaats en datum bij elk hoofdstuk worden genoemd.
Het verhaal lijkt op die manier meer op een verslag van de vreemde gebeurtenissen dan op een "echt verhaal". De schrijver heeft niet geprobeerd om de lezer mee te laten leven met de hoofdpersonen - en dat is ook helemaal niet nodig om een goed verhaal te vertellen. Ook is de tekst vrij feitelijk, er wordt weinig aan het uitwerken van emoties of bespiegelen gedaan. Dat geeft de lezer de kans om met de feiten een eigen mening te vormen, en dat is een van de reden dat ik drie sterren geef aan dit verhaal.

Het avontuur waar het verhaal over gaat, is hoe Florian en Luuk worden geboren en als vreemde eenden in de bijt worden bekeken. Hun ouders hebben er veel mee te stellen en de huisartsen staan voor een raadsel. Vanuit de USA is er belangstelling voor de twee kinderen. Een wetenschapper die onder druk staat wordt er op uitgestuurd om de kinderen voor onderzoek naar de USA te brengen. Als het niet goedschiks kan, dan maar kwaadschiks.
De ontwikkelingen volgen zich snel op en allerlei samenzweringen komen naar voren en niets is wat het lijkt of hoe het werd voorgespiegeld.
Hoewel de extra gevoelige zintuigen al genoeg stof voor een verhaal opleveren en het telepathische zintuig daar nog een en ander aan toevoegt, is de kern van het verhaal dat de zinnelingen fysiek onwel worden als ze in de buurt zijn van iemand die kwaad wil doen. Dat is tevens het filosofische thema dat uit het verhaal ademt: wat is goed, wat is kwaad? Als je geweld en manipulatie inzet voor de goede zaak, is het dan goed of kwaad wat je doet? De zinnelingen hebben er een feilloos gevoel voor. Overigens komt het dilemma voor hen pas aan het einde van het verhaal, terwijl ik daar graag meer over had willen lezen, omdat het een bijzonder boeiend gegeven is. Het had ook een scherper licht kunnen werpen op de samenhang van de thema's, want af en toe lijken de zinnelingen er met hun haren bijgetrokken te zijn, of andersom, dat de maatschappijkritische thema's alleen voor de actualiteit aan het verhaal zijn toegevoegd.
Intrigerend is de rol van Jones daarbij. Hoe kan hij doen wat hij doet met de gevoelens die hij toch moet hebben? Daarop mis ik de antwoorden die zijn rol extreem boeiend zouden kunnen maken.

KOERDEN
Gezien de data bij de hoofdstukken en het thema van de strijd in het Midden-Oosten, dacht ik dat het verhaal rond 9/11 zou draaien, maar dat is niet zo. Het gaat eerder over de gevolgen daarvan en de oude strijd van de Koerden, over Syrië en Irak. Gezien de huidige stand van de strijd daar lijkt de auteur op de actualiteit in te spelen, maar belangrijker is dat hij aantoont dat de strijd van de Koerden om onafhankelijkheid al veel ouder is en dat het conflict waar wij nu mee te maken hebben veel complexer is dan de snelle media doen vermoeden.
Het is echter niet zo dat deze strijd en de herkomst ervan met een belerend vingertje is beschreven. Het weeft zich in het verhaal en speelt daarin een rol zonder dat er partij wordt getrokken.

Het einde van het verhaal lijkt erop te duiden dat er een vervolg zou kunnen komen, immers, "de zwarte man" lijkt nog niet verslagen te zijn. Aan de andere kant is die "zwarte man" een van de vele personen die we na de gebeurtenissen in Zinneling (helaas) regelmatig in het nieuws hebben gezien.

Uiteindelijk vind ik dit een boek dat ik zeer wil aanraden aan "young adults", die het misschien wel op hun leeslijst voor Nederlands mogen zetten. De actualiteit, het filosofisch-maatschappelijke, het gedegen taalgebruik en de iets andere manier van vertellen geven het een meerwaarde. Bovendien is het een spannend verhaal.
En waarom dan niet meer sterren? Omdat ik het idee heb dat er veel meer uit het verhaal gehaald had kunnen worden, meer lagen, meer urgentie, een scherpere blik, meer zingeving. Ook het taalgebruik en de schrijfstijl zie ik liever op een iets hoger niveau (mooiere zinnen, spelen met klanken en ritme, meer taalinnovaties dan alleen het woord "zinneling"). Voor mij ligt tussen drie en vier sterren de grens tussen gewoon goed en uitstekend.

TUSSEN HAAKJES
Ik las de ebook-versie (.epub-formaat) op mijn Aldiko Premium eReader op een Android smartphone met een 4,7" scherm. Dit is het eerste .epub-boek waarbij woorden soms op de gekste plaatsten worden afgebroken, zonder afbreekstreepjes. Ik heb geen idee hoe dat komt. Het hindert bij het lezen. Ik heb dit echter niet bij mijn oordeel over het boek betrokken, omdat wie het boek op een andere manier leest hier geen last van zal hebben. Zie ook mijn blog https://www.hebban.nl/main/blogs/recensies-van-e-boeken-en-de-moeilijkheden-daarbij