Roadtrip in een zelfrijdende auto

“De goede zoon” heeft twee verhaallijnen.
De ene verhaallijn is het openhartige en sterk autobiografische verhaal van de verteller, geschreven vanuit het ik-perspectief, wiens moeder kort daarvoor op honderdjarige leeftijd is overleden. Twintig jaar heeft zij in een tehuis gewoond en de laatste jaren was zij dement. Al die jaren heeft hij zijn moeder elke week bezocht. Hij vertelt over zijn leven. Hoe zijn ouders in hun jeugd het geloof afzworen, maar later weer terugkeerden naar de kerk in een strenggelovig dorp. Hoe hij zich ontworstelde aan dit geloof en daardoor minder contact had met zijn ouders. Als jonge werkloze, voor de tijd van de invoering van het basisinkomen, moest hij een jaar werken in het Archief van Amsterdam. Daar leerde hij Lennox, Guido en De Meester, later Bonzo genoemd, kennen. Na dat jaar wordt de verteller schrijver van plotloze thrillers en de tv-serie Echte Vrienden Slechte Vrienden. Zijn vrienden van het Archief heeft hij nooit meer gezien.
Als hij zestig jaar is, neemt Lennox contact met hem op en gaan zij samen op reis naar het zuiden, omdat de verteller volgens Lennox moet helpen het geheugen van Bonzo te hervinden. Maar is dit de werkelijke reden? Deze roadtrip beslaat een periode van zeven dagen. Omdat de verteller gebonden is aan geheimhouding kan hij niet anders dan de reis en wat hij tegenkomt in de toekomst te laten plaatsvinden.
Daarom gaat de andere verhaallijn gaat over de wereld zoals die er over een twintigtal jaar uit zal zien. Wat zou er gebeuren als we zouden leven in een wereld waarin het basisinkomen een feit is en we niet meer hoeven werken? Waar robots het werk overgenomen hebben en iedereen tijd heeft om te doen waar ze zin in hebben? De musea worden druk bezocht, iedereen wil reizen en boeken schrijven. Een wereld met zelfrijdende auto’s die ook nog eens kunnen praten, analyserende toiletten en nostalgiekranten. En laat de verteller nou Jerôme treffen, een zelfrijdende auto die erg graag praat, de verteller met de nodige grapjes uithoort en ook in staat is de verteller op een speciale manier te verwennen.

De rode draad in het boek is vervoer en reizen. De zelfrijdende auto’s, waaronder Jerôme, de elektrische rolstoel van Guido en tram 6 richting remise op de cover. Een oude, gele tram. Toch weet de verteller dat hij hem pas nog gezien heeft. Ligt in het feit dat de tram naar de remise op weg is een boodschap voor de verteller, is ook hij op weg naar een einde? Het hele boek is een reis of beter een aaneenschakeling van zich verplaatsende personen en voertuigen, zowel letterlijk als figuurlijk.

Als lezer moet je goed opletten en aandachtig lezen, omdat de verhaallijnen elkaar afwisselen en het verhaal in verleden, heden en toekomst spelen. Kleine aanwijzingen, waar je makkelijk overheen leest, kunnen later in het boek belangrijk blijken te zijn. Het is dan ook geen boek om even tussendoor te lezen. Het is wel een boek om nogmaals te lezen, je ziet dan weer andere dingen en het boek wordt er nog beter door.
“De goede zoon” bevat de nodige humor. Zo komt Jerôme regelmatig heel humoristisch uit de hoek, staat het boek vol woordspelingen en heeft een receptierobo een toetsenborst en een wasmachinedeurtje onder het toetsenbord.
Tijdens de reis word je als lezer meegenomen door een surrealistisch landschap met regenzones, steden en dorpen, dichte bossen en kale vlaktes, allemaal zo beeldend beschreven dat je deelgenoot bent van wat de verteller ziet.
Deze dystopische roman is een parel in de hedendaagse literatuur met een verrassend einde.

Rob van Essen (25 juni 1963, Amstelveen) is schrijver van romans en verhalen. Met zijn verhalenbundel “Hier wonen ook mensen” (2014) won hij in 2015 de eerste J.M.A. Biesheuvelprijs, een jaarlijkse prijs voor de beste korteverhalenbundel in de Nederlandse taal. Met zijn roman “De Goede Zoon” is van Essen genomineerd voor de Libris prijs 2019.