Maar eerst moet je gaan ademen…

‘Ik ga nu gewoon vertellen.
Vanaf het begin.
Ons begin.’

In 2017 debuteert Esther Sprikkelman met de young adultroman Bijenvader. Het beslaat het verhaal van een jonge vrouw, Johanne, die haar beste vriend, Henrico, min of meer verliest. Van de een op de andere dag raakt hij in coma. In een poging hem op de wereld te houden, vertelt ze haar verhaal. Hun verhaal.

Sprikkelman start Bijenvader met een uiterst emotionele opname van Johanne. Ze praat de lezer én haar in coma liggende vriendje bij over de ontstane situatie. Deze emotionele passage spreekt tot eenieders verbeelding. Vanaf de eerste bladzijde zit niet alleen Johanne naast het bed van Henri; de lezer zit ernaast: ‘Je haar , wat er nog van over is, krult er treurig onderuit. Je lijkt niet meer op jou, helemaal niet.’
In de verhalen van Johanne, de gesprekken op het cassettebandje, vertelt Johanne wat er in de voorgaande maanden gebeurd is. Ze start met het moment dat ze Henrico ontmoet en eindigt met de fatale dag; de dag waarop Henri zijn bewustzijn verloor.

Het lijkt de door Sprikkelman gekozen structuur te zijn die Bijenvader tot een interessant en prikkelend boek maakt. Centraal staan de opnames van Johanne, waarin ze Henri aanspreekt met ‘je’ en ‘jij’ en waarin ze vertelt hoe erg ze hem mist en hoe kwaad ze tegelijkertijd op hem is. Regelmatig worden deze passages onderbroken met belevenissen van Johanne. Ze gaat terug in de tijd en laat de lezer ervaren wat zij destijds ervoer. Bijzonder daarbij is de manier waarop Sprikkelman informatie achterhoudt en op de juiste momenten afgeeft. Tot de laatste bladzijde weet de lezer niet wat er met Henri is gebeurd en tot de laatste pagina weet de lezer niet waarom Johanne zo kwaad op hem is.
Het zijn in Bijenvader de verhalen van Johanne aan Henri die het levensverhaal construeren. Betrouwbaar? Niet echt! Toch wekt Johanne vanaf de eerste bladzijde een behoorlijke mate van vertrouwen bij de lezer, waardoor eenieder haar zal geloven. Ze durft zichzelf bloot te geven en laat niet alleen de voor haar goede verhalen zien. Al het gif komt boven.
Helaas blijkt haar levensverhaal niet geheel vernieuwend. Johannes geschiedenis vertolkt een clichégeschiedenis; zeer regelmatig komt de hoofdpersoon uit een gezin waarbij de vader verdwenen is en de moeder allesbehalve een modelmoeder is. Interessanter is de verhaallijn van buurman Lomme en Johannes broertje Paulie. Deze twee mannen, beide gek op bijen, leggen in het begin van Johannes verhaal contact met elkaar en bouwen dat langzaam verder uit. De manier waarop Sprikkelmans de bijenverhalen in haar verhaal verwerkt, impliciet en expliciet, is bewonderenswaardig. Tegelijkertijd creëert ze met Lomme een interessant en mysterieus figuur. Zijn geheimzinnige houding en bijzondere trekjes zorgen gedurende het hele verhaal voor voldoende suspense: wie is deze man en wat moet hij van Paulie?

Met een prachtig verhaaleinde, waarbij Sprikkelmans het gevoel van onmacht en woede een zeer goede plaats weet te geven, rondt ze Bijenvader af. Hoewel het verhaal af en toe hap snap lijkt en sommige gebeurtenissen daardoor hun kracht verliezen, is het verhaal in Bijenvader aantrekkelijk. Het is het spel met de tijd, de breuk in de chronologie, die prikkelt, die de lezer onwetend houdt tot de laatste bladzijde. Sprikkelmans bewijst dat ook een klein verhaal, zonder poespas, de moeite van het lezen waard is. ‘Volgens een oude gedachte zijn bijen de zielen van onze gestorven voorouders. Deze zielen kunnen opnieuw als mens worden geboren, als ze dat willen.’