Zwarte zwaan, indrukwekkend en verbijsterend

Zwarte zwaan, indrukwekkend, gruwelijk

"De waarheid is nooit precies zoals je denkt dat hij zou zijn." Gideon Samson maakt in Zwarte zwaan gebruik van een quote van Johan Cruijff om zijn verhaal te starten. Een quote die prima bij zijn boek past. Zwarte zwaan vertelt het leven van Duveke en Rivka, twee meisjes uit groep 8. Gideon heeft met dit boek niet alleen een mooi verhaal neergezet, hij zet de lezer tot nadenken en laat de lezer in verbijstering achter.

Rivka en Duveke zijn twee vriendinnetjes. Op een dag bedenkt Rivka dat ze bij haar eigen begrafenis wil zijn. Ze wil zichzelf laten verdwijnen, om zo haar begrafenis mee te kunnen maken. Duveke moet daarbij helpen. Samen zetten de twee meiden de verdwijning op en voeren hem uit. Maar dan gaat het allemaal niet volgens plan. Waarom gaan de ouders van Rivka niet zoeken? Rivka probeert er alles aan te doen haar plan te laten slagen. Kan zij bij haar eigen begrafenis zijn?

Gideon maakt in zijn boek gebruik van een zeer mooie opbouw. Het boek is verdeeld in drie delen: voor, na en tijdens. Door 'tijdens' pas aan het eind van het boek te bespreken, blijft de lezer lang in spanning. Vragen als 'wat gebeurt er met Rivka?' en 'Wat is er gebeurd?' blijven tijdens het lezen door je hoofd malen. Door het einde eerder te vertellen, wekt Gideon vermoedens. Daarbij beschrijft hij de verschillende delen vanuit verschillende personages. Hij laat Duveke, Oliver (de broer van Duveke) en een onbekende persoon vertellen wat er gebeurt. Op die manier krijgt de lezer het verhaal van alle kanten mee. Daarbij leest de lezer de beweegredenen van de personages.

Via mooie zinnen weet Gideon spanning aan te brengen in zijn boek: "Hand in hand loopt hij de kerk binnen, op weg naar de zwartste bladzijde uit zijn leven." of "dan haalt Duveke het deksel van de doos." Het essentiële dialoog tussen Oliver en Duveke blijft de lezer bij door de eenvoud; eenieder zal zich herkennen in de woorden: "Oliver weet het zeker. Als er echt iets aan de hand blijkt te zijn, zal hij er alles aan doen om zijn zusje te beschermen. 'Dat ik voor altijd van je zou houden', vraagt Oliver. Duveke knikt. Oliver knikt ook. 'Voor altijd en eeuwig', zegt hij." Deze woorden maken indruk. Via zulke uitingen weet Gideon diepte aan te brengen in zijn verhaal. Zwarte zwaan ontstijgt hiermee het niveau van een simpel boek. Het is een verhaal waarover nagedacht moet worden.

'Hoe ver moet je gaan in de liefde voor iemand?' Deze vraag staat centraal in Zwarte zwaan en daarmee begeeft Gideon zich op een redelijk uniek vlak; deze thematiek keert niet terug in veel boeken. De manier waarop Gideon de thematiek centraal staat, is ook opvallend te noemen. Via een verzonnen vermissing en een bizarre wens van een 12-jarig meisje bespreekt de auteur het onderwerp. De wendingen in het verhaal - tijdens de tussen 'na' en 'tijdens' laten het verhaal een bizarre afloop hebben, passend bij het thema. Gideon laat hiermee zien goed nagedacht te hebben over zijn hoofdvraag.

Zwarte zwaan is een boek dat zich eigenlijk niet laat vangen in een simpele recensie. De mooie en passende opbouw van het boek, prettige schrijfstijl en de gelaagde thematiek zorgen ervoor dat het boek meer is dan een simpel verhaal. De kinderlijke onschuld van Duveke wekt medelijden bij de lezer, de trouwe liefde van Oliver zorgt voor een gevoel van onrust. Het personage Rivka laat de lezer in verwarring achter, waarbij verbijstering misschien nog wel een grotere rol speelt. Zwarte zwaan is een boek dat gelezen zou moeten, een boek dat overdacht moet worden. "De waarheid is nooit precies zoals je denkt dat hij zou zijn."