Gedurfd en poëtisch boek over relaties in oorlogsgebied

Bart Stouten is een prozaschrijver, dichter en radiomaker van radio Klara (de klassieke zender van de VRT). En niet alleen dat, hij blijkt ook een Syrië-liefhebber en kenner te zijn, en heeft het land voor de burgeroorlog uitbrak verschillende keren bezocht. Uit deze reiservaringen putte hij om ‘Het huilt voor jou’ te schrijven. In dit boek spelen liefdesrelaties zich af tegen de dreigende Syrische oorlog in het beginjaar 2012.

Gedurfd boek

De Vlaamse radiomaker, Borg, leert online de homoseksuele Syrische dokter Tewfik kennen en voelt zoveel passie voor hem dat hij besluit hem te gaan bezoeken in Syrië, een land naar waar hij vroeger al gereisd had. Daar verblijft hij in een klein dorpje in het huis van Tewfik waar ook Tewfik's moeder en zijn gehandicapt broertje nog wonen. Naast hen geeft Tewfik ook nog onderdak aan zijn verloofde Azzah, die voor Borg uit de hemel komt vallen, en Chandy, een biseksuele Palestijnse vluchteling. Daarnaast zal Tewfik Borg ook nog eens gebruiken om een toegangsticket naar het rijke Westen te krijgen. Hoe dat ticket te bekomen en er gebruik van te maken, daar draait het boek om, maar ook vooral rond de relaties tussen de hoofdpersonen, die in feite samen een bevreemdend liefdeskwartet vormen. Tewfik wil filmregisseur worden en begint in Syrië aan een videodagboek dat zijn leven moet voorstellen en als basis moet dienen voor een grote bioscoopfilm eens hij in België, in het westen is.

Syrië en homoseksualiteit: geen twee thema’s die je direct met elkaar zou verbinden, maar Stouten, die blijkbaar affiniteit heeft met beiden, doet het en wel op een speciale manier. Hij zet al zijn personages in een zelfde huis en laat hen vooral veel contempleren over hun relaties en hoe deze evolueren doorheen het boek.

Prachtig geschreven maar moeilijk in te komen

De auteur toont een grote taalvaardigheid doorheen heel het boek. Zijn zinnen zijn poëtisch, complex én lang, ook wel erg beschrijvend. Er is een duidelijke plot maar die blijft ondergeschikt aan de dialogen en de reflecties van de hoofdkarakters. Hij beschrijft ook op een wondermooie manier het Syrische landschap en de sfeerfolle souks en markten die een belangrijke rol blijken te spelen in het boek en in de Syrische maatschappij in het algemeen. Hier blijkt zijn kennis van de plaatsen uit die hij bezoekt. Stouten blijkt de plaatsen uit het boek, het woestijndorpje Deir-el-Sharjee en het stadje Hama met de oude Arabische waterwielen dan ook te kennen uit zijn eerdere reizen. De romantische insteek steekt schril af bij de uitgebarsten en uitbreidende burgeroorlog, het (fysieke én mentale) geweld, het opkomende fundamentalisme, homofobie, hoe een dubbelleven staande houden, het toegenomen verraad en dat laatste zelfs tussen oude vrienden. Het boek is echt prachtig geschreven, maar dat wil niet zeggen dat het altijd even vlot leest. De lezer van dit boek moet geoefend zijn om complexe, lange zinnen tot zich te nemen en zich kunnen concentreren op de evoluerende relaties en de context van het boek die niet evident zijn. Als je je daar echter kunt over zetten, krijg je daarvoor een speciale leeservaring in ruil.