Tragisch en deprimerend, maar prachtig

Sommige boeken begin je wetende dat het, simpel gezegd, janken wordt. Dit is er één van. Dit boek wordt omgeschreven als zo intens deprimerend, zo tragisch, dat je je afvraagt waarom mensen überhaupt dat soort dingen willen lezen. Een klein leven draait om vier vrienden die het allemaal proberen te maken in New York: Willem als acteur, Malcolm als architect, JB als kunstenaar en Jude als advocaat. Naarmate je verder in het verhaal komt kom je er langzaam achter dat het eigenlijk om Jude gaat: de slimste, stilste en meest mysterieuze van het groepje. Er zijn vreselijke dingen in zijn kindertijd gebeurd waar hij niet over wil praten, maar die hem nog duidelijk beïnvloeden. Het is een verhaal over hoe je je leven moet leven als je zo gebroken bent dat je eigenlijk niet verder wil. Het is een verhaal over vriendschap en liefde, de dingen die het leven het waard maken, maar ook over de gruwelijke realiteit van depressie.

Omdat ik wist dat dit boek tragisch zou worden, is er een constante angst die je voelt tijdens het lezen. Elke keer als je denkt dat het niet erger kan, gebeurt er nog iets veel ergers. Dat is ook één van de vele kritieken op dit boek: het wordt ''trauma/dramaporno", wat ik wel begrijp. De dramatische gebeurtenissen worden opgestapeld en je blijft je afvragen wanneer het stopt, wanneer het beter wordt. Je wil dat het beter wordt voor Jude, en elke keer als er iets goeds voor hem gebeurd ben je zo intens blij, maar ook zo bang dat deze blijdschap hem weer afgepakt wordt. Door het hele verhaal heen wil je hem eigenlijk ook gewoon bij de schouders pakken en door elkaar rammelen: "stop met deze zelfmedelijden! Je bent het waard! Het is niet jouw schuld! Er zijn mensen die van je houden! Geniet van het leven!", maar je weet ook dat dit tevergeefs zou zijn. Jude is een enorm frustrerend karakter, maar ook eentje waar je heel veel sympathie voor zal voelen.

Het sterkste aan dit boek zijn de vriendschappen. Er komen zoveel geweldige mensen in voor die Jude door dik en dun steunen: Andy, Harold, Julia, Richard, Willem, Malcom (JB is een moeilijk geval). Het is ontroerend om te zien hoe ze er allemaal voor Jude willen zijn, maar dat hij dat niet toelaat. Dat hij ze buitensluit omdat hij denk dat hij geen liefde verdient. Het is moeilijk om jezelf in hem te verplaatsen als je zelf niet weet hoe depressie voelt, of een heftig trauma hebt meegemaakt. Dat maakt het niet minder ingrijpend.

Een puntje dat me soms, nouja, niet persé irriteerde maar verwarde was dat het constant de meest belangrijke gebeurtenissen in het verhaal oversloeg, en in plaats daarvan plaatsvond op de stille tussen periodes waarin er niks gebeurde. Soms kwam je in een nieuw hoofdstuk en zagen hun levens er ineens heel anders uit, en was er zoveel gebeurd. Soms werd hier op teruggekomen in terugblikken, en soms niet. Maar misschien was dat ook wel de kracht en de boodschap van dit verhaal, iets waar Jude op het einde ook achterkomt: het draait niet om de grote, extravagante dingen in het leven. De kleine, menselijke, onbelangrijke momenten van het leven doen er het meest toe.

Ik vond dit boek echt prachtig en zou het zeker aanraden, maar weet dat het geen leuk en vrolijk verhaal is wat je gaat lezen. Het kent zijn lichtpuntjes, het brengt prachtig taalgebruik en mooie lessen over vriendschap en liefde, maar het is niet leuk. Omdat ik me er zo op had ingesteld dat dit boek janken zou worden, heb ik het bijna het hele boek drooggehouden. Omdat ik tragische dingen verwachtte, raakten ze me niet zo erg als ik had verwacht. Ergens vond ik dat wel jammer, maar dit is ook een boek waarin je jezelf niet teveel moet verliezen of je zou er zelf nog een depressie aan overhouden. En op het einde moest ik toch huilen.