Raakt tot diep in de ziel

‘De hitte kwam met de duivel mee. Het was de zomer van 1984 en de duivel was uitgenodigd, maar de hitte niet. Toch was het te verwachten. Waar het zo heet is als in de hel, zal de duivel nooit ver uit de buurt zijn’
Met deze onheilspellende woorden begint Tiffany McDaniel De zomer die alles deed smelten, een sinistere debuutroman die je tot in je ziel weet te raken.

McDaniel is een uit Ohio afkomstige dichter, toneelschrijver en kunstenaar. De glooiende heuvels en kastanjebomen uit haar streek inspireerden haar bij het schrijven van deze roman.
Het verhaal speelt zich dan ook af in Breathed, een dorpje gelegen in het zuiden van Ohio aan de voet van de Appalachen. Autopsy Bliss, de openbare aanklager van het dorp, plaatst een krantenartikel waarin hij de duivel uitnodigt. Op dat moment arriveert de dertienjarige Sal in het dorp. Hij zegt de duivel te zijn en heeft het krantenartikel met de uitnodiging in zijn hand. Fielding, de zoon van Bliss raakt met de jongen bevriend. Met de komst van deze duivel treft een ‘bijna gewelddadige hittegolf’ het stadje. Dat gaat gepaard met oplopende spanningen onder de dorpsbewoners, die geloven dat Sal wérkelijk de duivel is.

De vierentachtig- jarige Fielding kijkt terug naar zijn jeugd en vertelt ons het verhaal dat zijn leven veranderde. Vanaf de ontmoeting met Sal verandert het slome leven in het dorp drastisch. Je hebt een vermoeden van hoe het zal eindigen en toch blijft het verhaal boeien. Dat komt onder andere door de fascinerende personages en de soms onverwachte gebeurtenissen. Ook wil je weten waarom de oude man zo ongelukkig is geworden.

De schrijfster maakt gebruik van tegenstellingen in tegenstellingen. Zo is Sal aan de ene kant de duivel maar dan wel met verdraaid veel engelachtige trekjes. En zijn acties stemmen je tot nadenken over wat goed en wat fout is. Dat maakt het verhaal gecompliceerd. Het hele boek draait om dat wat tussen de regels gebeurt, om het onderhuidse en de betekenis van kleine dingen en kleine gebaren. Zelfs de namen hebben een symbolische betekenis die passen bij de inhoud van het verhaal. Zo betekent Autopsy degene die alles (-lees de duivel- ) met eigen ogen wil zien en staat Sal voor de wijze Salomon. Tegelijkertijd is Sal een samenvoeging van Satan en Lucifer. Tegenover deze kleine dingen staan dan weer de grootse drama’s zoals de dood van enkele hoofdpersonen.

McDaniel schuwt de grote thema’s niet. Het draait in dit boek voornamelijk om goed en kwaad en om schuld en boete. Overige onderwerpen die voorbijkomen zijn onder andere racisme, aids, homoseksualiteit, manipulatie van mensen en de besmettelijkheid van angst. Ondanks de ‘volheid’ aan onderwerpen en symboliek stoot het boek niet af. Alles wordt harmonieus 'geplot' tot aan het einde. De lezer zal wel enige tijd nodig hebben om het geheel te laten bezinken. Het is een boek om mondjesmaat tot je te nemen en om later nog eens te herlezen.

Dat de schrijfster tevens dichter is komt duidelijk tot uitdrukking in haar vertelkunst.
‘de moderne tijd was aan haar niet besteed en hing machteloos in de spinnenwebben tussen de decorstukken van haar ouderwetse leven’ ( over Dresden).
De woorden van Tiffany overspoelen je als een wonderschone symphonie, harmonieus en lyrisch. Ze zijn als muziek die je tot in je ziel raakt. Een genot en een fantastisch voorbeeld van hoe geschreven taal kan zingen...

‘De zomer die allles deed smelten’ is een fantastische en fenomenale leeservaring die stemt tot nadenken en je tot diep in je ziel weet te raken.