Vleesch nog Visch

Rode Sulfur, het debuut van Robert Bosnak belooft ons een magische roman over liefde, goud en alchemie. Een roman die gebaseerd is op historische verslagen en uitlatingen van grote denkers. Het blijkt echter ‘vleesch noch visch’. Het lijkt veeleer alsof Bosnak, een Jungiaans psychoanalist en alchemist, middels een verhaal zijn Jungiaanse levensvisie wil overdragen.

Alchemist Mundanus is op de vlucht voor de Hertog van York die de Steen der Wijzen wil gebruiken om zoveel mogelijk goud te maken om de oorlog te kunnen financieren. Mundanus vlucht naar Nederland. Ook daar maken mensen jacht op de Steen vanwege zijn heilzame krachten en zijn vermogen om lood in goud te veranderen. Op zoek naar een vrouw die hem kinderen kan schenken om de geheimen van de Steen op over te dragen, wordt Mundanus verliefd op maar liefst twee vrouwen. Dit zorgt voor een ingewikkelde driehoeksrelatie.

De wereld komt geloofwaardig over. Het straatbeeld doet 17de eeuws aan en het wat formeel aandoende taalgebruik versterkt dat beeld. Desondanks vormt deze formele schrijfstijl geen belemmering. Het verhaal leest vlotjes weg behoudens een paar wat gekunsteld overkomende scènes. Wanneer de schrijver bijvoorbeeld de weg vrij maakt voor een liefdesrelatie tussen Mundanus en Marianne, geeft hij ons het excuus dat haar man toch alleen maar met haar is getrouwd vanwege het geld. Dat voegt niks toe aan het verhaal en doet wat ongemakkelijk aan.

De schrijver vertelt het verhaal vanuit wisselend perspectief. Behalve Mundanus komen ook de twee vrouwen aan het woord. Dat is een opluchting omdat het verhaal soms nogal traag verloopt en grotendeels handelt over het proces van het gebruik van de Steen. Zodra de dames aan het woord zijn krijgt het verhaal wat meer schwung. Ook de plotwendingen zorgen voor levendigheid en weten je geboeid te houden. Het eindigt met een cliffhanger die je nieuwsgierig maakt naar de verdere gebeurtenissen.

De verhandelingen over de werking en het gebruik van de Steen nemen de meeste ruimte in en zijn ook wat lastiger te volgen. Voor wie wat spirituele, alchemistische of Jungiaanse achtergrondkennis bezit is dit gemakkelijker te begrijpen en bovendien behoorlijk boeiend. Ben je meer wetenschappelijk ingesteld dan kan het wat onrealistisch overkomen.
De grote rol van de steen doet ook vermoeden dat de schrijver middels het procedé van de steen en de relaties tussen de hoofdpersonen zijn wereldbeeld en levensvisie wil overbrengen. Boznak probeert alle magische verschijnselen semi-wetenschappelijk uit te leggen. Hierdoor kun je je als lezer niet meer zo makkelijk in het sprookje verliezen.

Het is lastig om deze roman in één bepaald genre onder te brengen. Er is sprake van magie, historie en van romantiek. Toch dekt dat niet de lading.
Romantiek is ruimschoots aanwezig in het verhaal. Maar je zult de steen dan óók als personage moeten beschouwen. De gevoelens en drijfveren van de personages lopen namelijk grotendeels via de Steen en overheersen alle relaties en emoties.
Het historische gedeelte wordt beperkt belicht. Het verhaal speelt zich af in de 17de eeuw maar aan de oorlog en de politieke verhoudingen wordt relatief weinig aandacht besteed.
Het magische aspect lijkt voornamelijk een technische verhandeling met een spirituele boodschap te zijn waardoor de magie van de fantasy enigszins verloren gaat.

Rode Sulfur valt het best te omschrijven als een roman met een filosofische en spirituele boodschap. De boodschap is verpakt in een korstje van fantastische, historische en romantische elementen. Voor de spirituele lezer is dit boek een interessante beleving, voor de pure fantasylezer is het een wellicht iets onder de maat.