Vijftien enthousiaste lezers trokken op 20 juni de wandelschoenen aan voor een spannende wandeltocht door het onherbergzame Sarek, de setting van Het hoge noorden van Ulf Kvensler. Onderweg namen we dit thrillerdebuut met veel enthousiasme stap voor stap door.

Voor iedereen die dit boek nog niet heeft gelezen: dit eindverslag bevat spoilers!

Het boek

Anna, Henrik en Milena gaan elk jaar samen op wandelvakantie. Dit jaar zijn Anna en Henrik voor het eerst een koppel, en wil Milena haar nieuwe vriend Jacob meenemen. Anna en Henrik stemmen in, maar al snel blijkt Jacob erg manipulatief te zijn, en wordt hij steeds dwingender. Zo staat hij erop dat ze hun bestemming aanpassen naar Sarek, een grillig berggebied in het noorden van Zweden: zonder internetverbinding, alleen geschikt voor ervaren klimmers en alleen bereikbaar per helikopter. En terwijl de onderlinge spanningen stijgen en de tocht steeds zwaarder wordt, kan advocate Anna zich niet van de indruk ontdoen dat ze Jacob ergens van kent. Langzaam verandert de geplande ontspannen vakantie in een zenuw­slopende strijd op leven en dood, en leren de wandelaars niet alleen ­elkaar te vrezen, maar ook de verraderlijke kracht van de wilde Zweedse natuur. Wie overleeft deze helletocht? En welke offers moeten daarvoor worden gebracht?

De auteur

De Zweedse auteur Ulf Kvensler (1968) heeft al een lange en succesvolle carrière als scenarioschrijver achter de rug. Hij is zowel de maker als producer van meerdere succesvolle tv-series, zoals de Netflix-serie The Restaurant. Het hoge noorden is zijn langverwachte thrillerdebuut.

De discussie

Vanaf het begin was het een gezellige drukte in het leesclubcafé. Iedereen had zin in dit debuut en kon niet wachten tot het boek in de bus lag.

Cover en verwachtingen

Bijna iedereen vindt de cover mooi. Barbara is enthousiast: “Hij straalt eenzaamheid en dreiging uit, precies zoals je verwacht van een thriller zoals beschreven op de achterflap, al kan ik de rode kleur niet plaatsen bij de foto's die ik op google heb gevonden van het natuurgebied Sarek.” Voor dielies voelt de cover zelfs bijna als thuiskomen. “De bergen op de omslag en aan de binnenkant zijn precies wat ik op mijn netvlies heb als ik aan dat gebied denk. Ik heb tweemaal een trektocht gemaakt in de omgeving.” De rode kleur op de cover kan echter niemand thuisbrengen.
De verwachtingen lopen ook aardig gelijk op. “Vanuit de preview is mijn verwachting vooral te weten te komen hoe 1 persoon erin slaagt een geplande vakantie volledig naar zijn hand te zetten”, deelt Annick Morel haar enthousiasme.
Nadat het boek gelezen is, zijn er teleurstellingen. Een deel van de letters op de rug heeft een plastic laagje, dat valt er tijdens het lezen bij een aantal van de boeken af. Zeer zonde.
Ook wordt er druk gediscussieerd over de ondertitel van het boek, ‘Vier vrienden trekken de wildernis in. Slechts één van het zal terugkeren’. Alfred Wald hierover: “De ondertitel geeft al potentiële spanning weg; van vier vrienden komt er een terug. Op de binnenkant van de flap wordt al duidelijk wie dat is. Ook die potentiële spanning is snel weg.” Al bij de inhoudelijke vraag hierna wordt over de ondertitel verder gepraat en geconstateerd dat die zelfs onjuist is. Alfred Wald heeft Uitgeverij Boekerij hiernaar gevraagd en kreeg een mooi, correct antwoord hierop terug. Die is te lezen bij vraag 10 in de leesclub.

Let’s talk about Anna

Vanaf het begin is duidelijk dat Anna degene is die terugkeert van de erbarmelijke tocht en vanuit wiens perspectief het verhaal grotendeels verteld wordt. Maar wie is Anna, en zou ze een vriendin kunnen zijn? Zelden is er zoveel over een personage gepraat en uitgeweid. De paar reacties hier doen geen recht aan de discussie, dus kijk vooral bij vraag 2 in de leesclub. Kees van Duyn verwoordt het mooi door te zeggen dat er eigenlijk twee Anna’s zijn, één die het getuigenverhoor ondergaat en één voor en aan het begin van de wandelonderneming. “Een groot deel van het verhaal leek ze me […] niet onvriendelijk en ook wel sympathiek. In feite kun je dat wel zien als haar sterke kanten. Maar […] hoe meer de plot vorderde, hoe meer ik aan haar ging twijfelen.” Alies_leest vat kort Anna’s positieve en negatieve kanten samen. “Het is wel een doorzetter, als ze iets in haar hoofd heeft, dan wil ze het uitvoeren. Ik denk dat dat een eigenschap is die ze ook heel goed in haar job kan gebruiken. Dus dat is een positieve eigenschap. Maar dit in combinatie met haar self-centered kantje, leidt toch te vaak naar het negatieve.” Ondanks alles is Arianne van Dorth positiever gestemd. “Haar manier van handelen heeft naar mijn mening wel een heel duidelijke reden én ik heb het gevoel dat ze er ingeluisd is. Mijn aard is een zorgende en helpende. Het zou me dan ook niet verbazen als ik de onderste steen boven zou willen krijgen en zou gaan vechten als een leeuw voor haar.”

Milena en opbouw

De onverwachte terugkeer van Milena in het verhaal gaf bij veel lezers een behoorlijke schok, mede ingegeven door de ondertitel. “Eerlijk gezegd had ik niet zien aankomen dat Milena nog leefde. In het verhaal van Anna was deze er zo van overtuigd dat Milena dood was, dat ik daar zonder meer in mee ben gegaan”, zegt Mariette. Alleen Barbara was niet verrast. “Heel eerlijk? Ik zag hem wel aankomen. Dat Jacob dood was (én zou blijven) had ik wel verwacht, maar dat ofwel Milena ofwel Henrik nog in leven zou zijn op de een of andere wonderbaarlijke wijze had ik wel verwacht. Vond het overigens wel mega-ongeloofwaardig.” Het ongeloofwaardige laten we hier in het midden, want daar kwamen we tijdens de discussie toch ook niet helemaal uit.
De opbouw van het boek geeft nauwelijks reden tot discussie. Het verhaal van Anna, inclusief flashbacks naar vroeger, over de wandeltocht wordt afgewisseld met getuigenverhoren. De auteur maakt daarbij regelmatig gebruik van cliffhangers. marijkesboekenkast zegt hierover: “Soms kabbelde het verhaal gewoon rustig verder maar dan kwam er steeds een element in het boek naar voor dat mijn aandacht terug trok. Ook de flashbacks geven meer inzicht in het verhaal.” Els van Daele noemt een minpunt dat bijval krijgt. “Als ik één minpunt mag noemen, is dat het middenstuk van de trektocht iets korter had gekund en het einde, waarbij je aan alles begint te twijfelen, had voor mij wat langer uitgewerkt mogen worden.”

Schrijfstijl

De vraag bij een scenarioschrijver is altijd hoe hij zich ontpopt als thrillerschrijver. “Ik vind dit boek vlot en makkelijk leesbaar. Korte zinnen, duidelijk overzichtelijke hoofdstukken, geen moeilijke woorden waardoor je snel een eind weg leest”, aldus Ingrid Loef. dielies is het daarmee eens, maar mist ook wat. “Ik kan dan genieten van de manier waarop woorden worden gebruikt, en het taalgebruik een verrijking wordt van het verhaal. Dat vond ik hier niet terug…”
Kvensler geeft in een interview met Thrillzone aan dat hij bij het schrijven van dit boek dezelfde techniek hanteerde als bij het schrijven voor tv en films. Hij construeert en weet bij elke scène al wat er gebeurt. Hij is met andere woorden geen iteratief schrijver. Hebben de deelnemers hier iets van gemerkt? Marianne Delmee wel. “De kortste weg naar de maximale spanning die Ulf Kvensler uitzet door al vooraf het vaste raamwerk uit te tekenen levert inderdaad spanning op, maar die van het soort waarbij ik het gevoel had dat ik te hard gekieteld werd.”

Spanning

Iedereen is het erover eens dat Het hoge noorden geen nagelbijtende thriller is. De spanning is meer onderhuids te noemen. Annemieke: “De opbouwende spanning in het boek bestaat uit de verhouding tussen Anna en Jakob en daarvoor legt hij direct in het begin van het boek al de basis waardoor wat mij betreft dat al te verwachten spanning is, en je als lezer niet meer verrast wordt.” Voor rontempelaar werkte deze spanning goed. “Een onderhuidse sluimerende spanning die voor mij werkte en elke keer kwam de spanning weer naar de oppervlakte.”
Over de meest spannende scène wordt niet zoveel gediscussieerd. Kees van Duyn noemt een nachtelijke scène waarin Anna moet plassen. Ze gaat naar buiten en wordt even later achtervolgd door Jacob. “Deze bladzijden zijn spannend(er) omdat er - eindelijk - actie is, er is echt gevaar en er gebeurt meer dan voldoende in een toch vrij kort tijdsbestek. Dit zijn gebeurtenissen waarom je een thriller leest.” Ook de scène waarin Anna en Henrik in een sneeuwstorm terechtkomen, krijgt veel stemmen van de deelnemers.

Film en titel

Het boek mag dan niet nagelbijtend spannend zijn, de discussie in deze leesclub is dat wel. Daarom is het tijd voor een iets luchtiger vraag. Het hoge noorden wordt verfilmd. Het is aan de deelnemers om een Engelstalige titel te verzinnen. Er zijn prachtige titels voorbij gekomen. Bekijk ze maar gewoon bij vraag 6 in de leesclub. Daar staan ook de scènes die per se verfilmd moeten worden én de cast.

De twee andere personages

Henrik en Jacob zijn kwamen bij alle voorgaande vragen uitgebreid aan bod. Maar er zijn nog twee personages, namelijk rechercheur Anders Suhonen, die de getuigenverhoren afneemt, en Sarek, het onherbergzame gebied. De laatste vervult in dit verhaal echt de rol van een personage. En de setting lijkt ook goed gekozen. Annick Morel over Suhonen: “De rechercheur probeert Anna niet te choqueren of te forceren. […] Hij geeft ze tijd, stelt open vragen om meer info te verkrijgen en laat niet in zijn kaarten kijken over wat hij denkt of weet tot het moment dat het nodig is.” Over het karakter van Sarek is Alfred Wald duidelijk: “Hard, onbereikbaar, mooi.” Als setting is Sarek goed gekozen, vind marijkesboekenkast. “De onvoorspelbaarheid van het weer, de soms moeilijk bewandelbare paden leunen mooi aan bij de karaktereigenschappen van Jacob.”

Spoiler en pitch

Door de getuigenverhoren en de karkaters van Anna en Milena blijven veel deelnemers twijfelen aan wat er nou echt gebeurd is tijdens de wandeltocht. Is Henrik gevallen, vermoord door Jacob, of heeft hij zelfmoord gepleegd? En wie heeft Jacob vermoord, was dat Anna, of Milena? De deelnemers zijn het niet eens en worden het niet eens, blijkt wel als ze het verhaal in een spoiler mogen vertellen. Als dat de bedoeling van de auteur was, is hij zeker geslaagd.
De deelnemers mogen een pitch en een nieuwe ondertitel voor dit boek bedenken. Het mag gezegd: de uitgeverijen hebben er een vijftiental creatieve breinen bij om uit te kiezen. De ondertitel van Alies_leest is zo mooi, die moet gedeeld. “Het hoge noorden. Waar vriendschap bevriest en geheimen ontdooien.”

Het vervolg

Het tweede boek van Kvensler, Brandmannen, komt deze maand in Zweden uit. Willen de deelnemers dit boek lezen als het naar het Nederlands wordt vertaald? Annemieke: “Eerlijk gezegd denk ik niet dat ik snel een tweede boek van Kvensler zal lezen. Het was spannend genoeg om te blijven doorlezen, maar niet nagelbijtend intens of zo.” Arianne van Dorth geeft het tweede boek zeker een kans. “Ja, ik zou een volgende wel lezen. […] In dit geval houdt het boek me (mede door de leesclub) nog steeds bezig, dus een goede reden om een volgend boek ook te lezen.”

Was dit alles?

Normaal blijven er wel één of twee vragen over die niet gesteld zijn aan het einde van de leesclub. Nu niet. Het was een lawine aan vragen! Niet alleen zeer passend bij de setting van het verhaal, maar vooral ook passend bij het open, volgens een aantal enigszins onbevredigende, einde van dit boek. De vragen wie, wat en hoe dan bleven gesteld. En de conclusie is dat we er nog niet uit zijn.

Conclusie en eindoordeel

Ulf Kvensler heeft met Het hoge noorden een debuut geschreven, waarmee hij niet iedereen omverblies, maar waarmee hij de gemoederen in deze leesclub zeker bezighield. Op veel punten blijven er vragen en is er twijfel. Toch kan de auteur tevreden zijn met de vele mooie quotes bij de recensies en de uiteindelijke waarderingen.

De 15 deelnemers waardeerden Het hoge noorden als volgt: 7x4 sterren – 4x3,5 sterren – 4x3 sterren. Dat brengt het gemiddelde op 3,6 sterren.

Dit was een leesclub die ik niet snel zal vergeten. Alle deelnemers waren ontzettend enthousiast en betrokken van begin tot eind. Het was af en toe (sier)vuurwerk, waarbij de mailbox dagelijks ontplofte. Kortom: we hebben er weer een feest van gemaakt. Dankjewel allemaal.

Ik hoop jullie snel weer ergens op Hebban te ontmoeten.
Lieve groet, Gea