Aan het begin van het jaar plaatste ik een oproep: Wie leest er mee met mijn 21 voor 2021? Voor Het zoutpad meldden zich twee enthousiastelingen aan: Ideke en Marjolein. Toevallig was ik de dagen voordat we zouden beginnen bij mijn moeder en die had het boek net besteld bij haar lokale boekhandel. Zij besloot ook mee te lezen. Dus met een groepje van vier liepen wij langs de kust van Engeland. 

Het boek is opgedeeld in etappes en we besloten daarom ook in deze etappes te lezen en na ieder deel onze bevindingen met elkaar te delen.

Raynor Winn en Het zoutpad

Raynor Winn en haar man Moth zijn al meer dan dertig jaar samen. Hun oude boerderij in Wales hebben ze in de loop der tijd steen voor steen opgeknapt en omgebouwd tot een goedlopende B&B. Dan raken ze binnen een paar dagen alles kwijt: ze verliezen hun huis door een speculatieschandaal en ze krijgen te horen dat Moth een ernstige ziekte heeft. Ze hebben niets meer over en nog maar weinig tijd. Met de moed der wanhoop nemen ze een impulsief besluit: ze gaan de eeuwenoude South West Coastal Path lopen, weg van alles en iedereen. Het is een tocht van duizend kilometer. 
Met twee rugzakken en een kleine tent beginnen ze hun wandeltocht door het oeroude, verweerde landschap van rotsen, kliffen, zee en lucht. En dan gebeurt het. Met elke stap, door iedere ontmoeting, en ondanks alle moeilijkheden die ze onderweg tegenkomen, verandert hun tocht verder in een bijzondere ontdekkingsreis. 

Op de zaterdag een week voordat we met lezen zouden beginnen stond er in het magazine van de Volkskrant een stukje over Raynor Winn. Ze bleek een vrouw te zijn! Ideke en ik waren even verbaasd. De naam Raynor deed ons aan een man denken. Even omschakelen dus. 

Deel een: Het licht in

We zijn het erover eens dat de schrijfstijl prettig is. Het leest gemakkelijk en daardoor vlieg je door de stukken heen. Toch ben ik wel wat verrast door 'het drama' direct aan het begin. Hoe Moth en Raynor hun huis en haard kwijtraken en echt niets meer overhebben en ook de ziekte van Moth hakt er ook best in. Met zelf al jaren veel last van zenuwpijn komt het misschien nog meer binnen. Marjolein vraagt zich af of Raynor en Moth wel echt belazerd zijn, of dat ze misschien gewoon hebben zitten slapen, of zegt Raynor gewoon niet alles in het boek? Daar hebben we het even over, want dat zou wel uitmaken voor het medeleven dat we voelen. Moeilijk hoor, want je kunt niet in hun hoofd en in hun leven kijken. De uitkomst van hun financiële escapade gun je in ieder geval niemand. En dat je geen advocaat toegewezen krijgt, omdat de zaak te ingewikkeld is, is ook ongelooflijk verdrietig. Verder verwonderen we ons over het feit dat de twee besluiten om zo ver te gaan wandelen en om te gaan kamperen. De arts heeft immers gezegd dat Moth veel moet rusten en niet te veel inspannende dingen moet ondernemen. 

Marjolein: "Ik weet ook niet of ik zou zijn gaan wandelen met mijn partner na zo'n diagnose. Ze staan natuurlijk wel met hun rug tegen de muur, dan maak je waarschijnlijk wel eerder de keuze om fysiek helemaal weg te willen zijn. Dat je graag even helemaal met zijn tweeën wilt zijn na zo'n diagnose, begrijp ik ook wel.'

Deel twee: Het South West coast path

"Weet je zeker dat jullie niet willen stoppen voor een kop thee, even uitrusten? Ze keek me aan alsof ik een gruwelijke misdaad had begaan. 'Nee, geen tijd; we moeten ons aan het schema houden. Jullie hebben geen schema, hè?' Weg waren ze, maar terwijl haar stem in de verte verdween, konden we nog minutenlang horen hoe blij hij moest zijn dat ze überhaupt weg had gekund, met zo'n volle agenda en 'je moet gewoon dankbaar zijn.' 'Hebben wij een schema?' "Tuurlijk, we lopen door tot we stoppen en misschien vinden we onderweg wel een toekomst.' 'Dat is een goed schema.' 

Dit stukje tekst vonden we erg mooi. De tijdsdruk van de buitenwereld die het stel helemaal heeft losgelaten. Ze hebben niets, geen geld, weinig eten, geen huis, maar ook geen baan waar ze naar terug moeten. Ze hebben alle tijd. 

Het is wel afzien op het pad. Moth heeft veel pijn en is aan het experimenteren met zijn medicijnen, ze hebben steeds te weinig geld en dus te weinig eten. Het wandelen lijkt nou niet direct een feestje. Toch gaan ze door. Ideke komt daarop met het volgende stukje uit het boek:

"Je zult veel dingen zien, prachtige dingen, en veel tegenslagen te verwerken krijgen, problemen die onoverkomelijk lijken.' Hij stak zijn hand uit en legde die op Moth. 'Maar je zult eroverheen komen, je zult overleven en het zal je sterk maken.' We keken elkaar met grote ogen aan en zeiden geluidloos: 'wat?' 'En je zult lopen met een schildpad.'

Dit gaat over een ontmoeting met een blinde man die een soort voorspelling doet. De opmerking over het sterker maken zal misschien invloed gehad hebben op hun doorzettingsvermogen. 

Christa geeft aan het jammer te vinden dat niet alle plaatsnamen op het kaartje voorin staan. Ze kan de route die gelopen wordt moeilijk volgen. Maartje zegt hierop dat ze heel veel plaatsen googlet om te kijken hoe het er daar uitziet. Ideke probeert de route ook nauwkeurig te volgen. Marjolein zegt het boek in bed te lezen, dus zij zoekt niets op. 

Deel drie: De lange aanloop

Maartje moet steeds denken aan het boek Wild van Cheryl Strayed. In dat boek loopt een jonge vrouw de Pacific Crest Trail. Een route van 1700 km in het westen van Amerika. Ook zij moet het doen met primitief kamperen, pijnlijke voeten en weinig eten. En ook zij leert hiermee om te gaan en verandert totaal tijdens het lopen. Marjolein heeft dat boek nog ongezien in de kast staan. In dit deel wordt Moth steeds aangesproken door wildvreemde mensen. Ze verwarren hem met iemand anders en dat zorgt voor grappige momenten. Natuurlijk hebben we opgezocht wie die bekende Engelsman dan wel is. Maartje zegt daarover: "Hij lijkt echt niet. Ik snap de verwisseling niet."

Christa was vandaag wat minder actief. Ze had haar kleindochter (mijn dochter) te logeren en was meer bezig met kleding naaien dan lezen.

Dit deel lijkt een soort omslagpunt voor Raynor en Moth. Ze beginnen langzaam naar de toekomst te kijken en in oplossingen te denken.  

Deel vier: Licht gezouten bramen

We hebben het kort over Raynor die iedere keer opnieuw struikelt over het gasbrandertje voor de tent. Ik zei hardop tijdens het lezen: 'Zet dat ding dan ergens anders neer!' Marjolein begreep het struikelen wel. De gasbrander voor de opening van de tent is 's avonds heel fijn volgens haar. Ideke heeft het over de bekende ezel...

Vandaag krijgt Marjolein haar zoon op bezoek, dus zij neemt een dagje leesvrij. 

Aan het einde van het vierde deel wordt het te koud en moeten ze een andere oplossing vinden. Deze wordt gevonden, maar de zoon lijkt zich zorgen te maken. Christa vraagt zich af waarom de zoon niet blij wordt van de gevonden oplossing. En helaas blijkt na het uitlezen, dat deze vraag nog steeds niet beantwoord is. Marjolein oppert dat de zoon de ouders misschien heel goed kende en dat hij daarom niet blij was met de gevonden oplossing voor de wintermaanden. Hij voelde aan dat het zijn ouders geen goed zou doen. Verder kwam in dit stuk ook de aantasting van de natuur aan bod. Het deel waar ze liepen was volgebouwd met mijnen en daardoor een stuk minder aantrekkelijk.

Christa geeft aan dat ze de vijandelijke reacties van sommige mensen (op Raynor en Moth) zo verbazingwekkend vindt. "Zou dat echt zo heftig geweest zijn?" Ook hier wordt even over heen-en-weer geappt. Ze zien er natuurlijk wel echt uit als zwervers na zo lang wandelen zonder douche en met kleren die gewassen worden in zeewater. Haren in de klit, stinkend naar zweet en kleding die kapot is. Helemaal betrouwbaar zien ze er waarschijnlijk niet meer uit. Maar dat de wereld hard is, dat blijkt hier wel uit. 

Maartje: "Wat ik zo mooi vind, is dat ze zo in het nu leven: 'Maar één ding was werkelijk, voor mij nu werkelijker dan het verleden dat we waren kwijtgeraakt of de toekomst die we niet hadden: als ik mijn ene voet voor de andere zette, zou het pad me vooruit brengen."

Deel vijf: Keuzes

Eigenlijk is dit een vrij verdrietig stukje. Beide personen zijn niet gelukkig met de situatie en ook als lezer voel je dit. Vooral het idee dat ze weer afhankelijk zijn van anderen, maakt indruk op Christa. We zijn het er in ieder geval over eens dat het echte doorzetters zijn. Ondanks alles pakken ze alles aan en gaan gewoon weer door. Knap hoor! Het stuk eindigt gelukkig wel met een positieve noot en dus kunnen we verder naar het laatste deel. 

Deel zes: Randlanders

Het laatste deel is een mooie afsluiting. Het gaat beter met Raynor en Moth. Ze lopen het laatste stuk en sluiten een heleboel af en kunnen ook weer vooruit kijken. De mentale groei van Raynor en Moth is wat Ideke heel mooi vond aan het verhaal. 

Marjolein: "Mooi om te zien dat ze in dit deel verder vooruitkomen en goede slaapzakken hebben gekocht. Ze zaten duidelijk minder in de rouw..."

Maartje: "Wat mij ontroerde, was de wens van Moth om ondanks hun eigen misère toch anderen te blijven helpen."

Conclusie

Mooie natuurbeschrijveningen, maar er mist wat diepgang. De contacten met andere mensen worden niet goed uitgewerkt en ook hadden er wat meer innerlijke monologen mogen zijn. Dan zou het iets minder een routebeschrijving zijn en nog meer een levensverhaal. De beweegredenen werden niet echt duidelijk gemotiveerd. Marjolein geeft aan, dat de interactie tussen Moth en Raynor wel heel realistisch is, dat Raynor Moth goed observeert en dat ze waarschijnlijk door al hun zorgen volledig in zichzelf en naar elkaar toe gekeerd zijn. 

Ideke: "Inspirerend, maar echte diepgang heb ik gemist. 3 sterren voor mij."

Maartje: "Wat ik echt mooi vind, is hoe een onzeker leven toch ook heel veel duidelijkheid geeft: lopen, eten en een veilige slaapplek. Dat is waar het om gaat. Het boek bevat prachtige stukken, maar af en toe wat saai. Ik gaf het 4 sterren."

Marjolein: "Het boek las fijn en vlot. Er zaten inspirerende stukken in het boek en de reisbeschrijving vond ik ook mooi. Er zaten ook wat mindere gedeeltes in, met name waar ze het contact met andere mensen beschreef. Ik heb het 4 sterren gegeven.

Christa:"Ik vond het verhaal origineel en de beschrijvingen mooi. Ik denk wel, dat er wat geromantiseerd is. Jammer vind ik dat de spirituele stukjes niet uitgewerkt zijn. Soms dacht ik tijdens het lezen: 'Hier zit een verhaal in.' Ik gaf het boek 4 sterren."

Heb jij Het zoutpad gelezen en kun je je vinden in onze ervaringen, of wil je het boek nu graag of juist niet graag gaan lezen?

*foto's zijn van de Instagram pagina's van Ideke, 2e foto (openboekjevanideke) en Maartje (degroot.maartje)