In het hoofd van de dramaqueen

Na de eerste dertien bladzijden van Wat overblijft is naamloos door Tom Cornu lijkt de verleiding erg groot dit boek zo snel mogelijk te verkopen aan een antiquaar. Nog voor anderen beseffen wat voor afgrijselijk slecht geschreven verkwisting van papier deze roman blijkt. Op pagina 14 volgt het naar eeuwige roem snakkende ‘...een penetrante verfgeur wurgt mijn luchtwegen.’ En de wanstaltigheid gaat maar door met een ‘cherry-taste holderdebolder-knipoog’ als nieuw dieptepunt. Maar vanaf hoofdstuk drie verandert de taal van de door Tom Cornu gekozen vertelster Lea Smolders. Geen stilistische hoogtepunten, maar ook geen groteske opeenstapeling van zinnen van twee woorden en geraaskal. De schrijfstijl begint meer te lijken op die van populaire thrillerauteurs. Cornu hanteert een soort monoloog van zijn hoofdpersonage afgewisseld door korte hoofdstukjes met een dialoogje. 

Eigenlijk vult Cornu pagina na pagina met de dialogen van Lea Smolders en haar gedachten bij de gesprekken die ze voert of navertelt. Lea Smolders is een mislukte actrice, zwanger geschopt door een narcistische docent op het conservatorium en vervolgens afgedankt. Haar leven blijkt in haar ogen één grote mislukking. Op haar geïdealiseerde dochter Ifi na dan. Haar moeder Dora Simons is haar kwelgeest en het feit dat haar dochter de ouderlijke Gentse schimmelkelderverdieping ontvlucht om bij oma te gaan wonen blijkt de zoveelste vernedering door de dominante Dora. Vervolgens blijkt die dochter van 16 er een seksleven op na te houden. Stelselmatig stuit Lea op meer geheimen van dochterlief.  Nadat moeder Dora na de zoveelste scene van Lea ’s nachts een bizar telefoongesprek met haar dochter probeert te voeren, blijkt Dora na een hersenbloeding comateus. Wanneer Lea besluit de stekker uit het kasplantje te trekken, blijkt Dora quadripleeg: ze is vanaf de nek verlamd. Lea besluit om in te trekken in het ouderlijke huis om bij haar dochter Ifi te kunnen zijn en tegelijk moeder te verzorgen (met steeds een glas wijn bij de hand). Het is een klassiek thema in de literatuur om de terugkeer naar het ouderlijke huis als aanleiding voor een speurtocht door oude familiegeheimen aan te grijpen. Cornu doet dit op een wrang komische manier. 

De achterflap noemt het boek tragikomisch, maar dat is te veel eer. Lea Somers is een actrice die iedereen kent. De dramaqueen die zich steeds tekortgedaan voelt. Onbeholpen qua relaties, vijandig jegens mannen na een liederlijk leven vol slechte relaties, foute keuzes en vergane schoonheid. Vetter en zatter zwalpt ze door het verhaal. Faux pas na faux pas. De familiegeheimen ontvouwen zich voorspelbaar, maar zelf heeft Lea Somers dat niet in de gaten. De verwekker van haar dochter, haar afwezige vader, de grote broer, de buurman; op allemaal kijkt ze neer of ze haat gewoon. Cynisch betreft alles en iedereen behalve zichzelf.

Cornu slaagt erin om een pageturner te maken van het geraas van een door zelfhaat verblind ongeleid projectiel. Iedereen in de roman heeft zijn demonen, maar Lea’s demonen zijn in haar ogen allemaal de schuld van haar moeder en van klootzakken van mannen. Lea heeft een stem, die stem is consistent naarmate het verhaal vordert en afhankelijk van haar mentale toestand neemt ook het geraaskal andere vormen aan. Een mooie vondst van Cornu. Wat dit betreft is het een verdienstelijk literair debuut. De voorspelbare afloop en de al even voorspelbare familiegeheimen die Cornu via allerhande hints aan de lezer blootgeeft, maar die het hoofdpersonage (met nadruk op hoofd) niet ziet of wil zien. Wat dit betreft is het al bij al maar goed het boek niet na twintig pagina’s terzijde te leggen, maar door te lezen tot verslaving optreedt en het in één ruk uit te lezen. 

Lea Smolders zal de lezer aan enkele bekende actrices doen denken. De boze vrouw voorbij haar verkoopdatum (in haar eigen perceptie) die al haar aspiraties focust op haar dochter en de worsteling met haar eigen moeder. Uiteraard begrijpt ze noch haar dochter, noch haar moeder, noch zichzelf.  

Deze recensie werd geschreven door Lode Goukens.