Voor schut gaan

‘Grappen voor de schutters’ stond op de longlist van de Man Booker International Prize 2019, won de Al-Mutaqa Prijs en kreeg lovende recensies in onder meer The Guardian en Times Literary Supplement. Heerlijk zwarte, absurde humor, luidt een omschrijving op de binnenflap van het boek. Met hoge verwachtingen begon ik dus aan de veertien verhalen tellende bundel. En dan is de teleurstelling groot en diep, als het lezen een zware klus wordt.

De verhalen gaan over de gevolgen van een oorlog voor ‘de gewone burger’, vaak opgetekend vanuit het perspectief van een getraumatiseerd kind. De Palestijnse auteur, Mazen Maarouf, is er echter niet in geslaagd mij mee te nemen in de ontregelde levens van de personages. De verhalen, die bol staan van de symboliek, gaan volledig langs me heen. Het is de absurditeit voorbij, waardoor de onbegrijpelijke diepgang een bodemloze put is geworden. Humor? Daar moet ik dan overheen hebben gelezen. Ook uit de vaak onbeholpen schrijfstijl viel geen leesplezier te halen. Mogelijk ligt dat aan de vertaling; een aantal Engelstalige alinea’s die ik elders tegenkwam, was wel zeer leesbaar.

De titel van het enige verhaal dat ik kon waarderen, is Het andermansdromensyndroom. De werkelijkheid, de droomwerelden en fantasieën als (on)geregisseerde films lopen vloeiend in elkaar over en door elkaar heen. Helaas een te magere oogst om de bundel aan te prijzen. Het mag dan zo zijn, volgens The Guardian, dat Maarouf beïnvloed is door enkele grote namen uit de wereldliteratuur, maar dat betekent niet dat hij er in is geslaagd een verhalenbundel af te leveren op dat niveau. Integendeel…