Wie een held bekritiseert, laat zichzelf kennen

Persis Bekkering (1987) schrijft, naast romans en literatuurrecensies, ook columns over klassieke muziek in onder meer De Volkskrant en ze interviewt schrijvers voor verschillende festivals en talkshows. Haar liefde voor literatuur begon tijdens de studies Klassieke talen en Literatuurwetenschappen. In verschillende interviews benadrukt Bekkering het belang van literatuur om de wereld te vergroten en de nieuwsgierigheid te blijven prikkelen. Literatuur is volgens haar ook een hulpmiddel om de wereld beter te begrijpen. Heeft Bekkering het voor elkaar gekregen om in haar debuutroman Een heldenleven (2018) de verbeelding van haar lezers aan te wakkeren? 

Het verhaal in Een heldenleven draait eigenlijk om één persoon: Igor, een violist die voor de kunst leeft. Hij beweert alles te kunnen en is tot in het holst van de nacht bezig met het streven naar de mooiste muziek. Tijdens een Europese tournee ontmoet hij Adrian, een man waarmee hij een bijzondere connectie heeft maar die hem ook confronteert met zijn foutloze en bijna emotieloze spel. Levert Igors perfectie wel echte muziek op? En hoeveel invloed heeft een oude verliefdheid op zijn muziek? Zeven jaar eerder ontmoette Igor namelijk de half-Japanse kunstenares Kiriko waarmee hij een heftige periode beleefde. Kiriko zocht in die periode krampachtig naar de waarheid in de kunst. Hoeveel betrokkenheid moet een kunstenaar hebben om een echt kunstwerk te produceren?

Het verhaal in Een heldenleven lijkt in het bijzonder te gaan over de verhouding tussen het streven naar perfectie en het hebben van succes, maar het boek bestaat uit velen lagen en focust zich eigenlijk meer op onze houding met onszelf, de ander en de wereld. Bekkerings motivatie voor het schrijven van dit boek lijkt eerder te draaien om het onderzoeken van de mens in relatie tot de kunstwereld, dan om een zeer geëngageerde ideeënroman te schrijven die het denkvermogen van de lezer te veel uitdaagt. Het boek bevat zeer zeker geëngageerde onderwerpen, maar de kracht van het verhaal komt vooral uit de vraag hoe de personages met de harde kunstwereld omgaan: bestaansrecht, isolement en de persoonlijke ideeën over kunst, perfect en toewijding zijn belangrijke onderwerpen in de roman. Bekkering beïnvloedt de lezer niet, maar ze steekt haar mening over de hedendaagse kunstwereld niet onder stoelen of banken: de kunstenaars en hun vaak unieke kunst worden bedreigd door neoliberalistische bewegingen en mechanismen. 

Bekkering komt echter niet met een oplossing voor deze dreiging in de kunst, maar dit past bij het feit dat de roman meer iets wilt zeggen over de levens van mensen die heel ver voor hun kunst willen gaan. Daarnaast is de schrijfstijl van Bekkering op een goede manier gekunsteld. De roman is zeer zintuigelijk geschreven en de zinnen zitten vol met grappen en soms gevatte hersenspinsels. Bekkering is goed in het amuseren van haar lezers en toont ook dat ze veel (literaire) kennis heeft door verwijzingen naar bijvoorbeeld Thomas Mann, Harry Mulisch en Dante te maken. Goed gekozen verwijzingen die ook bewijzen dat de compositie van de roman degelijk in elkaar zit.

Het eerste deel van de roman is anders uitgewerkt dan het tweede deel. Dit hoeft geen probleem te zijn, maar het tweede deel mist enigszins de pure emotie uit het eerste deel waarin Igor een grotere rol speelt. Dit komt omdat het verhaal van kunstenares Kiriko in hoge mate gekunsteld en te beheerst is. Wellicht had Bekkering dit al lang in haar hoofd en wil ze de lezer aan het denken zetten over het idee dat streven naar perfectie nooit het gewenste resultaat oplevert. Om die reden is haar roman wellicht geen perfect werk, maar bevat het wel een verhaal om niet meer te vergeten. Een heldenleven is een roman met intellectuele onderwerpen, maar Bekkering heeft bewust de focus gelegd op de manier waarop haar personages met de veranderingen in de kunstwereld omgaan. Het is dus een menselijke roman, met veel ideeën om over na te denken.