Lezersrecensie
Onbarmhartig
3220 Onbarmhartig
Logboek van een onbarmhartig jaar van Connie Palmen is een prachtig boek. Het is geen dagboek zegt ze, maar het heeft de structuur van verschillende door elkaar gevlochten notities van verschillende jaren, met name de rond de tijd van haar huwelijk met Hans van Mierlo op 11 november 2009 en het jaar na zijn dood op 11 maart 2010. Toen ze trouwden waren ze 11 jaar en 11 dagen bij elkaar. Niemand wist tot op de dag zelf dat ze zouden gaan trouwen.
Het is een boek dat je, nadat het met enige aarzeling op je leesdrempel staat, op den duur niet meer loslaat. Ik heb het nog niet uit. Gisteren was ik op bladzij 160 van de 240 en voor het eerst sinds jaren kreeg ik weer eens het gevoel van verlangen dat het nooit uit zou zijn. Dat ik altijd door zou kunnen blijven lezen.
Maar het einde van een boek is net zo ongenadig als de dood zelf. Het komt onherroepelijk bladzij voor bladzij, dag voor dag, dichterbij. Er is geen houden aan. Het leven is een stille mars naar de dood, ook al zijn sommige levens nog zo luidruchtig en lijkt het succes niet op te kunnen, altijd weer komt na de top de afdaling naar beneden en sterft alles uit. Het kan zijn dat de dood je op de top zelf verrast of het kan jaren duren voor dat het eindelijk zo ver is en je hoogtepunten vervaagd zijn door een mist van vergeten en verleden. Altijd komt aan het eind van je leven de dag van je dood. En soms komt de dood van je partner nog eerder. Connie schrijft dat de dood van Hans haar ook zo treurig maakt omdat ze beseft dat hij niet bij haar dood aanwezig zal zijn. Ze mist niet alleen hem, maar ze mist in talloze situaties ook en vooral ‘wij’. Tja, niet iedereen heeft het letterlijk zo goed voor elkaar als Dries en Eugenie van Agt.
Er zijn veel boeken geschreven over de dood: Taal zonder mij van Kristien Hemmerechts, over de plotselinge dood van Herman de Coninck, Hoogteverschillen van Julian Barnes over het verlies van zijn vrouw, The year of magical thinking van Joan Didion (It’s your story, Connie, zegt vriendin Margie Smilow), Schaduwkind van P.F. Thomése over de dood van zijn dochtertje Isa, A widow’s story van Joan Carol Oates, maar haar beschrijving van de rouw wordt door het verzwijgen van een verbintenis met een nieuwe man door Connie opgevat als valsemunterij. Het maakt nogal wat uit of je jezelf dat eerste jaar in leven hebt gehouden met of zonder een nieuwe geliefde. En zo is het. Iedereen weet dat het onmogelijk is het leven te beschrijven zoals het is. In elke autobiografie dringt fictie door, al was het alleen maar door het weglaten van al die informatie die een goed verhaal in de weg staan, maar alle fictie is ook gebonden aan het leven van de schrijver zelf, hoe dan ook. Rouw verandert door de omstandigheden en eerlijkheid is noodzakelijk om de naakte onbarmhartigheid te kunnen doorgeven. Anders wordt elke beschrijving een klucht.
Ate Vegter, 13 maart 2024
www.atevegter.wordpress.com
Logboek van een onbarmhartig jaar van Connie Palmen is een prachtig boek. Het is geen dagboek zegt ze, maar het heeft de structuur van verschillende door elkaar gevlochten notities van verschillende jaren, met name de rond de tijd van haar huwelijk met Hans van Mierlo op 11 november 2009 en het jaar na zijn dood op 11 maart 2010. Toen ze trouwden waren ze 11 jaar en 11 dagen bij elkaar. Niemand wist tot op de dag zelf dat ze zouden gaan trouwen.
Het is een boek dat je, nadat het met enige aarzeling op je leesdrempel staat, op den duur niet meer loslaat. Ik heb het nog niet uit. Gisteren was ik op bladzij 160 van de 240 en voor het eerst sinds jaren kreeg ik weer eens het gevoel van verlangen dat het nooit uit zou zijn. Dat ik altijd door zou kunnen blijven lezen.
Maar het einde van een boek is net zo ongenadig als de dood zelf. Het komt onherroepelijk bladzij voor bladzij, dag voor dag, dichterbij. Er is geen houden aan. Het leven is een stille mars naar de dood, ook al zijn sommige levens nog zo luidruchtig en lijkt het succes niet op te kunnen, altijd weer komt na de top de afdaling naar beneden en sterft alles uit. Het kan zijn dat de dood je op de top zelf verrast of het kan jaren duren voor dat het eindelijk zo ver is en je hoogtepunten vervaagd zijn door een mist van vergeten en verleden. Altijd komt aan het eind van je leven de dag van je dood. En soms komt de dood van je partner nog eerder. Connie schrijft dat de dood van Hans haar ook zo treurig maakt omdat ze beseft dat hij niet bij haar dood aanwezig zal zijn. Ze mist niet alleen hem, maar ze mist in talloze situaties ook en vooral ‘wij’. Tja, niet iedereen heeft het letterlijk zo goed voor elkaar als Dries en Eugenie van Agt.
Er zijn veel boeken geschreven over de dood: Taal zonder mij van Kristien Hemmerechts, over de plotselinge dood van Herman de Coninck, Hoogteverschillen van Julian Barnes over het verlies van zijn vrouw, The year of magical thinking van Joan Didion (It’s your story, Connie, zegt vriendin Margie Smilow), Schaduwkind van P.F. Thomése over de dood van zijn dochtertje Isa, A widow’s story van Joan Carol Oates, maar haar beschrijving van de rouw wordt door het verzwijgen van een verbintenis met een nieuwe man door Connie opgevat als valsemunterij. Het maakt nogal wat uit of je jezelf dat eerste jaar in leven hebt gehouden met of zonder een nieuwe geliefde. En zo is het. Iedereen weet dat het onmogelijk is het leven te beschrijven zoals het is. In elke autobiografie dringt fictie door, al was het alleen maar door het weglaten van al die informatie die een goed verhaal in de weg staan, maar alle fictie is ook gebonden aan het leven van de schrijver zelf, hoe dan ook. Rouw verandert door de omstandigheden en eerlijkheid is noodzakelijk om de naakte onbarmhartigheid te kunnen doorgeven. Anders wordt elke beschrijving een klucht.
Ate Vegter, 13 maart 2024
www.atevegter.wordpress.com
1
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Ate Vegter
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
