Wanneer spinnen over de wereld heersen

(Deze recensie is gebaseerd op de Engelstalige versie van het boek.)

In een hoogontwikkelde toekomst voert dr. Avrana Kern een gewaagd experiment uit: ze wil een groep apen op een Aarde-achtige planeet planten en met een virus hun evolutie versnellen, om te kijken of ze proto-mensen worden die nuttige dienaren zouden kunnen zijn. Kern ontsnapt echter ternauwernood aan een aanslag die haar schip opblaast. Vanuit een kleine capsule probeert ze haar experiment af te maken. Wat ze niet merkt, is dat het schip met de apen opbrandt in de atmosfeer. Het virus overleeft en nestelt zich in de lokale spinnen en mieren.

Ondertussen hebben oorlogen en rampen de Aarde onbewoonbaar gemaakt. De laatste overlevers zijn met een arkschip – een enorm ruimtevaartuig met duizenden ingevroren mensen – op zoek naar een nieuwe wereld. Kern wil haar experiment beschermen tegen de kolonisten, maar nieuwe werelden zijn niet makkelijk te vinden, en na honderden jaren in de ruimte begint het schip behoorlijk te slijten…

'Children of Time' vertelt om en om het verhaal van de mensen en de zich snel ontwikkelende spinnen, en dat levert een mooie structuur op die toewerkt naar een climax, zonder dat beide partijen dat doorhebben. Met name de stukken over de spinnen schitteren: Tchaikovsky heeft een enorme biologische kennis, en hij heeft duidelijk veel werk gestoken in het bedenken hoe een spinnensamenleving zich zou kunnen ontwikkelen, gebaseerd op het unieke gedrag van de dieren. Communicatie, bijvoorbeeld, verloopt vooral via spinnendraden: veel spinnen horen vooral via de trillingen van hun webben, handig als er een prooi in vliegt, maar ze weten dit op allerlei slimme manieren uit te buiten. En de mieren vormen nog steeds kolonies waarin individuen vervangbaar zijn, maar doen nieuwe routines op zoals het maken en gebruiken van gereedschap, waarmee ze het de spinnen knap lastig maken.

Daarbij vergeleken vond ik de stukken over de mensen minder goed uit de verf komen. Wellicht dat Tchaikovsky expres de spinnen sympathieker wilde maken dan de mensen, maar de overlevenden op het arkschip spenderen veel tijd aan ruzie maken en geweld gebruiken. Kern is een narcistisch kreng, en Holsten Mason, de hoofdpersoon en taalkundige op het arkschip, is tamelijk passief en wordt vooral door het verhaal heen gesleurd, regelmatig ook letterlijk. Toch is er ook bij de mensen genoeg interessants te beleven: Holsten is essentiëel voor de missie omdat hij met zijn kennis van oude talen met Kern kan communiceren, maar tegelijkertijd is hij een buitenbeentje op een schip vol techneuten. Kern probeert zich te digitaliseren om te overleven, maar wordt een vreemde mens-machine hybride, wat haar geestelijke gezondheid niet bepaald ten goede komt. Al met al is er dus genoeg te genieten in dit dikke maar vlot geschreven boek!

En als je echt niet van spinnen houdt, probeer dan deel twee van de serie, 'Children of Ruin', dat gaat over een soortgelijk experiment met inktvissen.

Met dank aan de ‘¿baetter futures’ leesgroep.