Romantiek overheerst in verhaal over depressie

Aysel ziet het einde van haar leven in beeld en ze kan eigenlijk niet wachten totdat het zover is. Mijn hart en andere zwarte gaten van Jasmine Warga gaat over de (potentieel) laatste dagen van Aysel. In haar laatste 26 dagen probeert ze nog lang genoeg te overleven om de geplande datum te halen en tegelijkertijd komt ze tijd te kort om afscheid te nemen en dingen te doen die ze nooit heeft kunnen doen.  

Het moet op 7 april gebeuren. Dit is de dag die haar zelfmoordpartner Roman als enige harde eis heeft gesteld. Als Aysel zijn berichtje tegenkomt op een forum voor mensen met zelfmoordplannen ziet ze dat als een teken om te reageren en om zelf ook die laatste stap te zetten.  

De depressie van het hoofdpersonage is mooi uitgewerkt – voor zover een depressie ‘mooi’ kan zijn. Jasmine Warga heeft Aysel een zwarte slak gegeven die staat voor haar depressie. ‘Ik denk aan de zwarte slak die in mijn buik rond glijdt en alle potentiële energie die ik heb om blij te zijn opslurpt.’ Deze zwarte slak geeft heel beeldend weer hoe een depressie kan voelen, waardoor dit ook begrijpelijk wordt voor mensen die niet weten wat een depressie nou eigenlijk is.  

Sinds haar vader in de gevangenis is beland is Aysel bang dat ze te veel op hem lijkt. In het kleine dorp waar ze woont weet iedereen wie haar vader is en wat haar vader heeft gedaan. Hierdoor voelt Aysel zich vervreemd van al haar klasgenoten, ze heeft het idee dat men van haar verwacht dat ze in haar vaders voetsporen zal treden. Terwijl iedereen over haar roddelt, zondert Aysel zich af. Ook van de mensen die haar willen steunen. De ongelukkigheid van Aysel is echt te voelen, wat erg goed gedaan is.  

In hun gezamenlijke wens om niet meer te leven vinden Aysel en Roman elkaar. Hoe ze elkaar steeds beter leren kennen is mooi uitgewerkt, maar het verloop van hun relatie is ook redelijk voorspelbaar. Al is het niet duidelijk wat ze nog meer gemeen hebben naast hun wens om uit het leven te stappen.  

Door de romantische stempel die op het verhaal is gedrukt wordt het thema depressie zowat van tafel geveegd. Waar het boek begint als een verhaal over het leven (of niet-meer-willen-leven) met een depressie, gaat het op het einde eigenlijk alleen maar over de liefde tussen Roman en Aysel. De relatie die Aysel heeft met haar familie wordt hierdoor tot aan de zijlijnen beperkt, wat erg jammer is, want dat zou een veel interessanter verhaal zijn geweest.  

Dat liefde uiteindelijk alles oplost is eigenlijk te makkelijk. Het lijkt een soort magische oplossing voor al Aysels problemen, terwijl er eigenlijk niets is opgelost. Er is niets veranderd, behalve dat ze iemand heeft gevonden die hetzelfde doel heeft: een einde maken aan het leven. Misschien geeft het zelfs een verkeerd beeld van een depressie. Heeft een depressief persoon alleen maar iemand nodig heeft om van te houden om zich beter te voelen?   

Toch is Mijn hart en andere zwarte gaten een mooi en ontroerend boek, vooral doordat de depressie goed voelbaar is. Dit zal misschien voor veel lezers ook wel erg herkenbaar zijn. Ook voor mensen die iemand in de omgeving kennen met een depressie zal dit boek veel duidelijk maken over hoe diegene zich voelt (of niet-voelt). Het romantische deel is erg jammer, omdat het niet nodig is voor het verhaal. Mijn hart en andere zwarte gaten was een sterker verhaal geweest als dit romantische aspect was afgezwakt of helemaal weggelaten was.