Emotioneel

Recensie is oorspronkelijk gepubliceerd op: https://meerboekenblog.nl/recensie-de-kraanvogels-vliegen-naar-het-zuiden/

Dat ouder worden niet gemakkelijk is, dat weten we eigenlijk allemaal wel. Maar in De kraanvogels vliegen naar het zuiden lezen we vanuit het perspectief van de 89-jarige Bo. Zijn verhaal laat voelen hoe ingewikkeld het is om de macht over je eigen leven te verliezen.

Bo was ooit een sterke en zelfstandige man, die nergens hulp bij nodig had. Inmiddels is zijn lichaam zover afgetakeld dat hij bijna overal wel hulp bij nodig heeft. Zijn vrouw is hij al een poosje geleden ‘verloren’ aan dementie, zij woont in een verzorgingshuis. Nu woont Bo alleen met zijn hond Sixten in hun huis, ver van de bewoonde wereld.

Bo heeft samen met zijn vrouw een zoon, Hans. Zij hebben altijd al een gecompliceerde relatie gehad en hoewel Bo het beter wil doen dan zijn eigen vader, kan hij niet de juiste woorden vinden om zijn liefde voor Hans te uiten. Hun relatie komt onder nog meer spanning te staan wanneer blijkt dat Hans Sixten van Bo af wil nemen. Sixten is zijn houvast en troost, dus uiteraard gaat Bo hier niet zomaar mee akkoord.

Naast Sixten, Hans en de hulpverleners spreekt Bo nog één iemand. Wekelijks heeft hij een telefonische afspraak met zijn beste en enige vriend Ture. Ture is ook op leeftijd en hierdoor is fysiek met elkaar afspreken voor de twee oude heren onmogelijk. Via telefoon bespreken ze de dingen die ze nog meemaken in hun leven, en vooral ook welke ouderdomskwalen daarbij komen kijken.

Intiem verhaal
Doordat je leest vanuit het perspectief van Bo voelt De kraanvogels vliegen naar het zuiden als een heel intiem verhaal. Je leest uit eerste hand waar Bo mee worstelt, tegenaan loopt en hoe ongelukkig hij eigenlijk is. Vanuit zijn perspectief spreekt hij als het ware tegen zijn vrouw, waardoor het des te intiemer voelt. Alsof de woorden niet helemaal voor jou bedoeld zijn. Hierdoor kan de lezer zich gemakkelijker verplaatsen in het perspectief van een oude man, maar dat zorgt er tevens voor dat het regelmatig beklemmend is.

Het perspectief van Bo wordt afgewisseld met stukjes van de hulpverleners in een soort logboekvorm. De combinatie zorgt voor een compleet beeld, doordat je Bo’s verhaal leest, maar ook ontdekt hoe de verzorgers hem bijvoorbeeld aantreffen in huis.

Regelmatig zat ik met een brok in mijn keel en ik kan ook bevestigen dat er wel een traantje gevloeid is. Ik vergeleek Bo’s verhaal vrij veel met de situatie van mijn eigen grootouders, waardoor het regelmatig nog harder binnenkwam. Daarnaast kan ik mij heel goed verplaatsen in Bo’s band met zijn viervoeter Sixten.

De kraanvogels vliegen naar het zuiden is in mijn ogen terecht een bestseller. In 2024 werd het boek verkozen tot roman van het jaar en daar kan ik mij ook wel in vinden. Ouderdom is wellicht geen leuk onderwerp of waar we te lang bij stil willen blijven staan, maar wel iets waar heel veel mensen mee te maken krijgen en simpelweg een worsteling is. Zowel voor de persoon in kwestie als de nabestaanden die moeten toezien hoe hun ouder/grootouder lichamelijk en mentaal achteruit gaan. Lisa Ridzén heeft Bo’s verhaal op een prachtige manier omschreven. Naast dat het emotioneel beladen is, was er ook ruimte voor een grapje en hoopvolle/ inspirerende levenslessen. De kraanvogels vliegen naar het zuiden is een debuut waar ik regelmatig aan terug zal denken.