Do ut des (ik geef, opdat jij geeft)

Het boek De Offers van Jeroen Windmeijer is het eerste deel van een nieuwe trilogie na zijn drie eerdere boeken, die zich afspeelden in Leiden. Volgens een interview met Jeroen Windmeijer in het AD van 15 augustus 2019 is het boek De Offers het eerste deel van wat een Latijns-Amerikaanse trilogie moet gaan worden.
Dit boek speelt zich af in Bolivia, in de nabije omgeving van het Titicacameer. Hier zijn diverse dorpsgemeenschappen gevestigd. Luc, een student uit Wageningen, is voor zes maanden naar Bolivia getrokken in verband met zijn studie. De bevolking noemt hem San Lucas.

In korte tijd zijn er drie kinderen dood aangetroffen. Is er een moordenaar aan het werk of offert iemand kinderen, volgens een aloud ritueel, waarvan men dacht dat dit niet meer werd gedaan?
De indianen zien Pachamama (godin van de overvloed, Moeder Aarde) als, het woord zegt het al, een moeder die de aarde overvloed kan schenken: gezonde gewassen, goed weer om de gewassen te laten groeien. Moeder Aarde wil daar wel iets voor terug: Do ut Des “ik geef, opdat jij geeft.” De bewoners geven dan ook aan Moeder Aarde in de vorm van bijvoorbeeld een paar druppels van hun drank, het bloed van een geslacht dier en naar het nu lijkt, een kind. Deze rituelen stuiten nogal eens op weerstand bij de andere bewoners die een andere religie aanhangen.

“Uiteindelijk zijn we, ondanks al onze wetenschap en technologie, afhankelijk van de aarde en van de natuur. Als die zich tegen ons keert, staan we machteloos.”

Een citaat uit het boek (blz. 195 – ebook) wat zich, zeker in deze tijd met het Corona-virus, maar weer eens goed doet beseffen hoe waar dit is.

Jeroen Windmeijer weet duidelijk waar hij het over heeft. Dit kan ook niet anders daar hij als student zes maanden in een Indiaanse gemeenschap aan het Titicacameeer heeft gewoond en als leraar godsdienst werkzaam is geweest na zijn studie.
Er wordt veel achtergrondinformatie gegevens over diverse religies. Dit kan even doorbijten zijn (dat was het voor mij in elk geval) maar is wel essentieel voor een goed begrip voor het vervolg van het verhaal: de kijk van de ene persoon kan zo totaal anders zijn dan dat van de ander, door een andere achtergrond, een ander referentiekader. Het is zeer de moeite waard even door te zetten en het hele boek uit te lezen.

Jeroen Windmeijer wisselt het vertelperspectief af, zowel in tijd als in persoon. De dag dat Luis, een van de vermoorde kinderen, wordt aangetroffen wordt vanuit twee tijdlijnen verteld: de eigenlijke vondst en wat er daarna gebeurde, als wat er eerder die dag, dus voor de vondst, plaatsvond. Ook zijn er, cursief gedrukte, hoofdstukken met aantekeningen van Jan-Willem Pijnacker, waardoor stukjes van de puzzel worden vrijgegeven. De achternaam van Jan-Willem lijkt mij bewust gekozen, daar Jeroen Windmeijer zelf uit Pijnacker afkomstig is. Zijn schrijfstijl is beeldend, maar ook verklarend. Ik bedoel hiermee dat hij naast het verhaal van de kindermoorden ook veel kennis deelt. De natuur en het leven in Bolivia waren realistisch en kwamen tot leven tijdens het lezen van dit boek.