Bijzondere combinatie van fictie en werkelijkheid

Over alles is nagedacht, dit boek geeft het complete plaatje. Neem alleen al de kaft. Bij het zien daarvan was ik al verkocht. De intense gele kleur, prachtige letters en op de achtergrond een gezicht dat je indringend aankijkt en eigenlijk meteen overhaalt om het boek open te slaan. Vanaf het eerste hoofdstuk wordt je meegenomen in een nieuwe wereld en wil je het boek eigenlijk niet meer wegleggen. Je leeft meteen mee met de hoofdpersoon, terwijl je eigenlijk nog helemaal niets weet over alles wat ze heeft meegemaakt. Het enige wat je weet, is dat schijn bedriegt. Vrienden kunnen vijanden zijn, niets is wat het lijkt. Binnen twee zinnen trek je alles wat je denkt te weten opeens in twijfel. Juist dit is ook typerend voor de periode waarin het zich afspeelt. De DDR-tijd.

Het verhaal is niet in weinig woorden te vangen. Thema's als orgaanroof, overleven in de DDR, kunstvervalsingen, liefde, vriendschap en familie spelen een belangrijke rol. De hoofdpersoon van het verhaal is de 46-jarige Josta, die een heftig leven achter de rug heeft. Je maakt kennis met haar op het moment dat ze slachtoffer wordt van een orgaanroof. Langzaam maar zeker raak je steeds meer verwikkeld in haar ingewikkelde verleden. Haar geschiedenis blijft haar achtervolgen en besluit zelf op jacht te gaan naar het voorwerp dat alles in gang heeft gezet: "Het dossier".

Prikkelende zinnen, bijzondere omstandigheden, spanning, emotie, alles draagt bij aan een geweldige leeservaring. Anya Niewierra heeft een geweldige prestatie geleverd in haar onderzoek naar de gang van zaken in de DDR-tijd. Het is de perfecte basis voor dit boek. De sfeer uit die tijd wordt perfect verwoord en maken het verhaal nog levendiger. Daarnaast zijn de verhaallijnen van het boek perfect uitgewerkt. Elk stukje informatie wordt op het juiste moment gebracht. Belangrijke onthullingen wisselen elkaar af en pas op de allerlaatste bladzijdes wordt het pas echt duidelijk hoe de vork in de steel zit.

Het boek is geschreven vanuit verschillende perspectieven, wat de lezer macht geeft. Zo lees je bijvoorbeeld vanuit een ander karakter informatie over de hoofdpersoon, terwijl die dezelfde informatie pas 50 pagina's later ontdekt. Het maakt je betrokken. Je wilt zo graag dat Josta het ook ziet, waardoor je nog meer met haar meeleeft. Ook laat het boek zien hoe elk individu wordt beïnvloed door de samenleving. Je kunt het willen of niet, toch zal iedereen die op je pad komt een invloed op je hebben. Dit werd in het boek perfect uitgespeeld. Josta wordt meegesleurd in een oneindige stroom gebeurtenissen, waarin ze elke keer weer belangrijke beslissingen moet nemen. Als lezer wordt je heen en weer gesleurd tussen allerlei emoties, totdat je zelf ook niet meer weet welke beslissingen de juiste zijn.

De complexiteit van het verhaal brengt wel gevaren met zich mee. Sommige aspecten van het verhaal zijn niet geloofwaardig. Door de meeslependheid van het verhaal is het makkelijk om je hier als lezer overheen te zetten, maar ze vallen toch op. Zo zijn sommige motivaties rondom het vrijgeven van het dossier niet overtuigend. Ook beweegredenen van personages worden niet altijd duidelijk. Daarnaast zijn er soms grote tegenstellingen in het verleden van de personages en de handelingen die ze in het boek verrichten.

Al met al Heeft Anya Niewierra met het dossier een fantastisch boek geschreven. Vanuit het klassieke overkoepelende thema van een zoektocht naar een voorwerp, in dit geval het dossier, ontvouwt zich een meeslepend, spannend en onverwacht verhaal, dat je niet meer loslaat. Een bijzonder boek dat niet alleen de geschiedenis beschrijft, maar er ook interpretatie aan geeft.