Kracht van de eenvoud

Sil krabbelt op na een burn-out. Ze is weer aan het werk, maar het gaat nog niet allemaal even vanzelfsprekend. Ze vergeet vaak iets, weet soms even niet waar ze is. Haar vrouw Lina maakt zich zorgen om haar. Terecht, want na onderzoek blijkt dat Sil Alzheimer heeft. Een enorme schok voor de dan 46-jarige Sil en voor Lina. Hun rustig voortkabbelende leven staat ineens in het teken van een onzekere, allesbepalende toekomst.

Renée van Marissing (1979) studeerde af als dramaschrijver aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Ze schreef muziektheatervoorstellingen en hoorspelen en korte verhalen en essays voor literaire tijdschriften. Haar roman Onze kinderen stond op de shortlist van de Libris Literatuur Prijs 2022. Gelukkige dagen is haar vijfde roman.

Van Marissing heeft een directe, toegankelijke schrijfstijl, die in eerste instantie eenvoudig overkomt. Ze beschrijft het alledaagse leven van Sil en Lina, de kleine dingen die niet allemaal meer goed gaan, een etentje met hun beste vrienden Barbara en Pier. Dat alledaagse wordt ingenieus verweven met de manier waarop ze perspectiefwisselingen hanteert en het heden vloeiend laat overgaan in herinneringen. Het is even wennen, want met wiens personage heb je als lezer te maken? Is het Sil, die al snel in het begin van het boek de draad van conversaties kwijtraakt, denkt aan wat ooit was? Het kan ook Lina zijn. Zij waakt over Sil, de-escaleert, handelt praktisch, legt uit en sust. Barbara kent Sil het langst van iedereen, zij kan de jongdementie van Sil onmogelijk loskoppelen van zichzelf. Het kunnen ook Piers gedachten zijn waarin we worden meegenomen. Zijn aanwezigheid brengt rust bij Sil, hij beweegt met haar mee en oordeelt niet.

De Alzheimer is genadeloos voor Sil. Al snel kan ze haar werk als bioloog niet meer voortzetten. Ze verliest niet alleen haar dierbare collega Chris hierdoor, maar ook haar eigenwaarde, haar plek in de maatschappij. Ze hoort nergens meer bij, zit alleen thuis en leest de briefjes die Lina voor haar achterlaat.

“Beginnen met de randen en de hoeken.”

Sil is afgeleid door het handschrift van Lina, loopt naar de keuken voor een glas water en begint even later lukraak stukjes van de puzzel aan elkaar te passen. Ze kijkt naar de bloemen van de puzzel en denkt:

“Er is een logica die me ontgaat maar die zich zal openbaren, als ik maar vastberaden ben.”

Alledaags? Ja, maar confronterend om te lezen hoe een intelligente, jonge vrouw zo snel in het ziekteproces dat alledaagse niet meer aankan. Van Marissing weet door die eenvoud te raken en maakt de confrontaties harder door gebruik te maken van tijdsprongen. Als lezer zie je de aftakeling toeslaan, met name door de ogen van Barbara en Pier. Je leeft daarbij niet alleen met Sil mee. In toenemende mate zie je welke weerslag dit op Lina heeft. Zij houdt zich staande door alles praktisch te regelen. Niet alleen de briefjes, ook een alarmsysteem op Sils slaapkamerdeur om haar te wekken als Sil ’s nachts gaat spoken. Aan verdriet komt Lina nauwelijks toe, het is vooral constateren van feiten. Daarbij dringt zich in toenemende mate de vraag op wie er eerder bezwijkt, Sil of Lina?

Renée van Marissing is er met Gelukkige dagen in geslaagd om op een toegankelijke manier jongdementie onder de aandacht te brengen. De kracht van deze roman zit ‘m in de eenvoud. Die raakt.