Oppervlakkig en zonder spanning

Vijftien jaar na hun overhaaste vlucht uit Memphis zijn Mitch en Abby McDeere neergestreken in Manhattan. Abby werkt als redacteur voor kookboeken en Mitch is partner in ’s werelds grootste advocatenkantoor. Samen met hun jongenstweeling hebben ze het goed. Dan krijgt Mitch een verzoek van een bevriende advocaat in Rome. Hij schiet zijn vriend graag te hulp, niet wetende welke gevolgen dit voor hem en zijn gezin zal hebben.

John Grisham (1955) debuteerde in 1988 met de legal thriller De jury, later opnieuw verschenen als Een tijd om te doden, maar zijn grote succes heeft hij te danken aan Advocaat van de duivel uit 1991. Hiermee brak hij internationaal door. Het bezorgde de auteur eveneens naam in Hollywood, want de verfilming The Firm met Tom Cruise in de hoofdrol werd een kaskraker. Sindsdien staan er zo’n vijftig boeken op zijn naam. Het ultimatum, vertaald door Saskia Peterzon-Kotte, is Grishams nieuwste boek. Hierin gaat hij verder met het leven van de McDeere’s, hoofdpersonages uit Advocaat van de Duivel, in het jaar 2006.

Menig lezer zal met nostalgische gevoelens aan Het ultimatum beginnen en al snel de eenvoudige, toegankelijke schrijfstijl van Grisham herkennen. De auteur schrijft beeldend en gedetailleerd, en vergeet niet om door middel van flashbacks de geschiedenis in Memphis van vijftien jaar geleden op te nemen. Dat is prettig om het geheugen op te frissen en hierdoor is dit boek ook prima als standalone te lezen. Er is echter veel wat minder fijn is aan de schrijfstijl. Bij vlagen leest het verhaal als een logboek, een opsomming van gebeurtenissen. Tel daarbij de vele herhalingen en de toch ook vele uitgebreide beschrijvingen op, en het wordt lastig om te genieten van het boek. Veel niet-relevante details, zoals hapjes en drankjes, reizen en kledingstukken worden tot in de finesse beschreven en gaan ten koste van het verhaal, de thriller waar de lezer op zit te wachten. En ook daar laat Grisham steken vallen. Het idee om Mitch en Abby opnieuw in het avontuur te storten, is goed gevonden, want er lopen nog enkele vijanden van de tijd uit Memphis rond. Daar doet de schrijver helaas weinig mee. Voor er enige spanning in het boek ontstaat, is het verhaal honderd pagina’s verder. En dan nog is er nauwelijks sprake van een spanningsboog waar thrillerfans zo gek op zijn. De enkele cliffhangers kunnen dat gemis niet goedmaken. De auteur lijkt zich te verliezen in het leven van Mitch en Abby, lijkt hun rol te willen benadrukken terwijl de werkelijke actie elders speelt, namelijk in Libië. Waarover moeilijk iets te vertellen valt, zonder spoilers weg te geven, behalve dan dat het land nog onder het regime van Moammar al-Qadhafi valt.

Grisham vertelt het verhaal vanuit verschillende perspectieven, maar de hoofdrol is weggelegd voor Mitch. Zijn personage blijft echter oppervlakkig net zoals dat van de overige personages, waarvan een aantal ook nog eens overbodig lijkt, en het daadwerkelijke verhaal. Het gevoel bekruipt de lezer dat het politieke klimaat van Libië en de vele terroristische groeperingen aldaar zijn ingezet om de spanning te verhogen. Dat is niet gelukt. De uiteindelijke ontknoping, waarin een grote rol voor Abby is weggelegd, zorgt evenmin voor een verhoogde hartslag.

Over Het ultimatum van John Grisham valt helaas niet veel positiefs te zeggen. Het boek roept vooral irritatie op, en voor een thriller voldoet het totaal niet aan de verwachtingen en eisen van het genre.