Lezersrecensie
Een heel leven verpakt in twee koffers
Als Mirjam acht jaar oud is, pleegt haar moeder Rieneke zelfmoord. Vanaf dat moment praat niemand meer over haar moeder. Wybo, de vader van Mirjam en haar zus Judith, gaat vrijwel meteen samenwonen met Caecilia en het leven gaat door alsof Rieneke nooit bestaan heeft. Pas als Mirjam zelf moeder is geworden, begint het bij haar te knagen en vraagt ze zich af hoe het leven van Rieneke was en waarom ze haar leven heeft beëindigd. Van haar tante Wieneke, de tweelingzus van Rieneke, krijgt ze rond haar vijfentwintigste twee koffers waarin onder andere dagboeken van Rieneke zitten. De zoektocht had kunnen beginnen, maar Mirjam is er pas zo’n tien jaar later aan toe.
Mirjam van Biemen (1974) is journalist en auteur. Ze werkte jarenlang bij de KRO als verslaggever en redacteur voor verschillende radio- en tv-programma’s. Als freelancer maakte ze radiodocumentaires voor de NPO en schreef ze artikelen voor allerlei dagbladen en tijdschriften. Ze debuteerde in 2011 als auteur met het boek In stilte. Ruim veertig jaar na de dood van haar moeder durft Mirjam eindelijk de dagboeken van Rieneke te lezen. Dit roept meer vragen op dan dat ze antwoorden krijgt, en ze besluit een podcast te maken over haar zoektocht, die ze ophing aan het huisvrouwensyndroom. Ze werd bedolven onder reacties, maar had nog steeds het gevoel dat het verhaal van Rieneke niet af was en de zoektocht gaat verder. Vele interviews later heeft Mirjam eindelijk een beeld van haar moeder gekregen en ze besluit het te delen met de buitenwereld in de vorm van het boek Mama wil weg.
Door de synopsis waarmee het boek start, wordt meteen duidelijk dat de auteur een journalistieke achtergrond heeft. Ze schetst hierin kort en op een objectieve wijze wat de lezer te wachten staat. Die objectiviteit blijft grotendeels aanwezig, maar Van Biemen weeft tussen de dagboekfragmenten die in het boek zijn opgenomen en de impressies van de interviews subjectieve draden waarin ze haar emoties toont. Mama wil weg lezen, is bij vlagen al heftig, laat staan hoe dat voor de auteur moet zijn geweest.
Van Biemen schetst in het begin van het boek vooral de familiegeschiedenis van Rieneke, en het gezin waarin ze opgroeide. Het tijdsbeeld laat de traditionele man-vrouwverhoudingen zien, maar ook hoe liefdeloos haar ouders waren. Met de nodige trauma’s in haar rugzak trouwt Rieneke met Wybo, een professioneel violist, die zijn onzekerheid wegdrinkt. Zijn alcoholisme in combinatie met zijn veelvuldige afwezigheid en Rieneke’s frustratie over haar huisvrouwenbestaan leiden tot de nodige conflicten, die regelmatig eindigen in geweld. Rieneke wil wel scheiden, maar durft tegelijkertijd de stap niet te zetten, ook niet als ze een baan heeft gevonden. Uiteindelijk leidt verwarring en depressiviteit tot een opname in de Ursulakliniek in Wassenaar, waar Rieneke op 19 augustus 1983 op negenendertigjarige leeftijd uit het leven stapt.
Mirjams zoektocht brengt haar langs familieleden, vrienden, kennissen, collega’s en nog veel meer mensen uit Rieneke’s leven. Ze geeft aan dat ze hiermee dicht bij de waarheid is gekomen omtrent haar moeders leven en dood. Een schuldige is er in dit verhaal volgens de auteur niet aan te wijzen. Ze schrijft het als volgt:
“Dit verhaal is eigenlijk diep tragisch, en kent eigenlijk alleen maar verliezers. ‘Mijn ouders hebben elkaar vermoord’, zeg ik weleens om het toch maar samen te vatten.”
De vader van Mirjam stierf in 2007 uiteindelijk aan de gevolgen van alcoholisme. Mirjam heeft nooit echt een band met hem gehad.
Met Mama wil weg heeft Van Biemen het leven van haar moeder, dat ooit verpakt zat in twee koffers, uitgepakt en heeft ze ontdekt dat ze met trots kan zeggen een heel leuke, lieve moeder te hebben gehad op wie ze ontzettend lijkt. De belangrijkste conclusie is wellicht dat de auteur door de zoektocht naar Rieneke’s leven zichzelf vooral zocht, en heeft gevonden.
Mirjam van Biemen (1974) is journalist en auteur. Ze werkte jarenlang bij de KRO als verslaggever en redacteur voor verschillende radio- en tv-programma’s. Als freelancer maakte ze radiodocumentaires voor de NPO en schreef ze artikelen voor allerlei dagbladen en tijdschriften. Ze debuteerde in 2011 als auteur met het boek In stilte. Ruim veertig jaar na de dood van haar moeder durft Mirjam eindelijk de dagboeken van Rieneke te lezen. Dit roept meer vragen op dan dat ze antwoorden krijgt, en ze besluit een podcast te maken over haar zoektocht, die ze ophing aan het huisvrouwensyndroom. Ze werd bedolven onder reacties, maar had nog steeds het gevoel dat het verhaal van Rieneke niet af was en de zoektocht gaat verder. Vele interviews later heeft Mirjam eindelijk een beeld van haar moeder gekregen en ze besluit het te delen met de buitenwereld in de vorm van het boek Mama wil weg.
Door de synopsis waarmee het boek start, wordt meteen duidelijk dat de auteur een journalistieke achtergrond heeft. Ze schetst hierin kort en op een objectieve wijze wat de lezer te wachten staat. Die objectiviteit blijft grotendeels aanwezig, maar Van Biemen weeft tussen de dagboekfragmenten die in het boek zijn opgenomen en de impressies van de interviews subjectieve draden waarin ze haar emoties toont. Mama wil weg lezen, is bij vlagen al heftig, laat staan hoe dat voor de auteur moet zijn geweest.
Van Biemen schetst in het begin van het boek vooral de familiegeschiedenis van Rieneke, en het gezin waarin ze opgroeide. Het tijdsbeeld laat de traditionele man-vrouwverhoudingen zien, maar ook hoe liefdeloos haar ouders waren. Met de nodige trauma’s in haar rugzak trouwt Rieneke met Wybo, een professioneel violist, die zijn onzekerheid wegdrinkt. Zijn alcoholisme in combinatie met zijn veelvuldige afwezigheid en Rieneke’s frustratie over haar huisvrouwenbestaan leiden tot de nodige conflicten, die regelmatig eindigen in geweld. Rieneke wil wel scheiden, maar durft tegelijkertijd de stap niet te zetten, ook niet als ze een baan heeft gevonden. Uiteindelijk leidt verwarring en depressiviteit tot een opname in de Ursulakliniek in Wassenaar, waar Rieneke op 19 augustus 1983 op negenendertigjarige leeftijd uit het leven stapt.
Mirjams zoektocht brengt haar langs familieleden, vrienden, kennissen, collega’s en nog veel meer mensen uit Rieneke’s leven. Ze geeft aan dat ze hiermee dicht bij de waarheid is gekomen omtrent haar moeders leven en dood. Een schuldige is er in dit verhaal volgens de auteur niet aan te wijzen. Ze schrijft het als volgt:
“Dit verhaal is eigenlijk diep tragisch, en kent eigenlijk alleen maar verliezers. ‘Mijn ouders hebben elkaar vermoord’, zeg ik weleens om het toch maar samen te vatten.”
De vader van Mirjam stierf in 2007 uiteindelijk aan de gevolgen van alcoholisme. Mirjam heeft nooit echt een band met hem gehad.
Met Mama wil weg heeft Van Biemen het leven van haar moeder, dat ooit verpakt zat in twee koffers, uitgepakt en heeft ze ontdekt dat ze met trots kan zeggen een heel leuke, lieve moeder te hebben gehad op wie ze ontzettend lijkt. De belangrijkste conclusie is wellicht dat de auteur door de zoektocht naar Rieneke’s leven zichzelf vooral zocht, en heeft gevonden.
6
7
Reageer op deze recensie
