Boeiend verhaal over schrijverschap

John Boyne (1971) is een Ierse schrijver en journalist, die zowel boeken voor jongeren als literaire romans schrijft. In 2000 debuteerde hij met Dief van de tijd. Grote bekendheid kreeg hij met zijn roman voor jongeren De jongen in de gestreepte pyjama (2006). In april 2019 verscheen Een ladder naar de hemel.

Een ladder naar de hemel is opgebouwd uit drie delen die onderbroken worden door twee intermezzo’s. Het eerste deel start in Duitsland, waar de lezer kennismaakt met een zesenzestigjarige gevestigde schrijver, Erich Ackermann, die is opgegroeid in Duitsland, maar na de Tweede Wereldoorlog in Engeland is gaan wonen en voor een boekpresentatie in Berlijn is. In het Savoy Hotel maakt hij kennis met een jonge ober met schrijversambities, Maurice Swift. Erich voelt zich ondanks het leeftijdsverschil enorm aangetrokken tot de jonge Maurice en er ontwikkelt zich een bijzondere vriendschap tussen de twee mannen, waarbij Maurice veel wil weten over de jeugd van Erich ten tijde van nazi Duitsland. Waarom dat zo is, krijgt de lezer eerder door dan Erich. Erich neemt Maurice over de hele wereld mee als zijn assistent en introduceert hem in de schrijverswereld. Dan blijkt op een gegeven moment dat de hoofdpersoon in Een ladder naar de hemel eigenlijk niet Erich is, maar Maurice. Ook in het tweede deel gaat het over Maurice, die inmiddels getrouwd is met een schrijfster (jawel…). Zelf heeft hij inmiddels ook al het een en ander gepubliceerd. En ook in deel drie, wanneer Maurice zelf zo ongeveer de leeftijd heeft bereikt van Erich uit deel een draait het om hem. De cirkel wordt prachtig gesloten door gesprekken tussen Maurice en een jonge bewonderaar van zijn werk die zeer in hem geïnteresseerd blijkt te zijn.

Het boek komt wat traag op gang en het duurt even voordat de lezer in de gaten krijgt wat Boyne eigenlijk wil vertellen in zijn boek. Niet dat dat erg is; Boyne is een rasverteller en beschrijft vaak op humoristische wijze zowel zijn personages als allerlei meer of minder waarschijnlijke situaties waarin zij zich bevinden.

“’Sorry dat ik je zo overval,’ zei ze toen ze binnen kwam stormen en een groot valies, van een formaat dat zelfs Mary Poppins als onpraktisch zou hebben afgewezen, op de vloer liet vallen, waar het met een flinke dreun neerplofte. Ze ontdeed zich vlot van jas, sjaal en handschoenen, een merkwaardige combinatie aangezien het juli was en New York achter de ramen lag te smelten. De kamer vulde zich met een onmiskenbaar muffe lichaamsgeur. Henrietta waste zich alleen op zaterdag, wist Maurice, om de natuurlijke rijkdommen van de aarde te bewaren, en die dag was het helaas vrijdag.”

Er wordt steeds voldoende informatie gedoseerd om de interesse van de lezer voor de verhaallijn vast te houden en de lezer wordt ook voldoende uitgedaagd om mee te denken over het ware karakter van Maurice. Daarnaast is het de grote kracht van het boek dat Boyne erin nadenkt over wat het nu betekent om schrijver te zijn, over het verschil tussen werkelijkheid en fictie en in hoeverre een verhaal ‘eigendom’ zou kunnen zijn van een schrijver of zelfs van een lezer. Het zijn boeiende gedachtegangen waarmee Boyne zijn verhaal als het ware mee aan elkaar heeft gelijmd. Alhoewel ik Een ladder naar de hemel (volgens Maurice zelf trouwens een beeld van ‘ambitie als zinloze energieverspilling’) niet zijn beste boek tot nu toe vind, heb ik er wel van genoten en gaf ik het vier sterren.