Soms zegt ze sorry

Moeders van anderen van Mirthe van Doornik vertelt het verhaal van twee zusjes, Nico en Kine, die opgroeien met een aan alcohol verslaafde moeder. Het verhaal speelt zich af in de jaren negentig en verder en wordt afwisselend verteld vanuit het perspectief van de beide meisjes, die allebei anders reageren op de omstandigheden waarin ze zich bevinden. Wel hebben ze allebei een aantal ongeschreven regels waar ze zich aan houden. De belangrijkste daarvan is: nooit praten over hun moeder, haar drankgebruik of over dingen waar ze bang voor zijn. Vader is maar heel af en toe in beeld. Nico en Kine ervaren aanvankelijk veel steun aan elkaar, sparen samen voor een scooter, maar groeien dan toch geleidelijk steeds verder uit elkaar. Kine, de jongste, ontplooit zich het meest van de twee. Nico, de oudste, raakt vervreemd van de wereld en van haar leeftijdsgenoten en wordt steeds meer bevangen door angsten.
Ondanks de zwaarte van het thema is Moeders van anderen een tamelijk lichtvoetig boek om te lezen. Het perspectief vanuit de meisjes is zowel optimistisch als aandoenlijk.

“De ochtenden zijn fris; alles komt op gang, nog niets is verpest. Mama is nog klein en zacht, soms zegt ze sorry over de vorige dag, geeft ze ons een gulden mee om in de schoolpauze een roze koek te kopen. Maar in de middagen is alles anders. Als we thuiskomen is het alsof iemand de flat door elkaar heeft geschud in de tijd dat wij weg waren. Mama is koud, soms heeft ze iets stoms gedaan.”

De stijl waarin het boek is geschreven leest vlot, de hoofdstukken zijn kort en overzichtelijk. Ondanks het schrijnende van de situatie maakt het kwetsbare gezin er het beste van, hun leed blijft onopgemerkt voor de omgeving. Onwillekeurig moet je toch glimlachen bij sommige passages; de onbevangenheid van de jonge Nico en Kine werkt vertederend, maar tegelijkertijd weet je als lezer dat ze zich in een uitzichtloze positie bevinden. Op latere leeftijd ziet Kine mooie parallellen tussen haar leven en het existentialisme van Simone de Beauvoir. Ze lijkt veel te hebben aan haar standpunt dat ‘de mens is wat hij van zichzelf maakt’. Die verwijzing naar De Beauvoir maar bijvoorbeeld ook naar een aantal songteksten maakt, dat deze roman een mooie gelaagdheid krijgt. Een mooi geschreven debuut!