Smokkelhuis in de schijnwerpers

Het pungelhuis van Annet Huizing, dat je beleeft vanuit het perspectief van de jonge Ole, speelt zich af in het heden, hoewel een indrukwekkend historisch verhaal over de botersmokkel, die in de jaren vijftig en zestig in de grensstreek van Zuid-Nederland plaatsvond, een centrale plaats inneemt.

Aan het begin van het verhaal beschrijft Annet Huizing op beeldende en humoristische wijze wie de leden van de familie Akkerman zijn. Het voelt alsof je persoonlijk kennismaakt met de sympathieke ongeveer twaalfjarige Ole, zijn vader, die geboren is met anderhalf been, en zijn moeder, die boeddhistische trekjes heeft. Ook oom Arie, die een verstandelijke beperking heeft, wordt met de nodige humor beschreven.

Op een dag krijgt Oles vader een telefoontje dat Oles opa is overleden. Zijn vader heeft hem jarenlang voorgehouden dat hij allang was overleden. Nu Ole erachter is gekomen dat hij dus wel degelijk een opa heeft gehad, rijzen allerlei vragen bij hem op. Zijn vader weigert echter veel over zijn opa los te laten.

Door het accepteren van de erfenis van opa Piet komen Oles ouders in de financiële problemen, waardoor ze noodgedwongen moeten verhuizen naar diens enorm grote huis in het Brabantse Orpel. Doordat Oles moeder besluit een zenreis naar het verre Tibet te maken, staan Ole en zijn vader er in het nieuwe huis 100 dagen alleen voor.

Het huis blijkt in een behoorlijk bouwvallige en verouderde staat te verkeren. Er is geen stromend warm water, geen douche en de wc bevindt zich zelfs ergens in een hokje buiten het huis. Het blijkt ook nog eens helemaal vol gegroeid te zijn met wilde wingerd. Nadat een aantal andere personages, zoals klasgenoot Anastazja, pottenbakster Pola en de Orpelaars Sjefke en Agnes hun intrede in het verhaal doen, wordt gaandeweg duidelijk waardoor Oles vader en opa Piet zo’n verstoorde relatie hadden.

Met ieder personage is wel iets bijzonders aan de hand. Van deze gegevens maakt de schrijfster mooi gebruik in de opbouw van het verhaal. Steeds wanneer een nieuw persoon zijn/haar intrede doet wordt deze zeer realistisch en op een aansprekende humoristische wijze neergezet. Verder laat Annet Huizing je als lezer voortdurend meedenken wat er toch tussen Oles vader en zijn opa aan de hand geweest zou kunnen zijn. Inhoudelijk verveelt het nooit. Doordat ze stapje voor stapje informatie prijsgeeft, wil je voortdurend weten hoe het verhaal verder gaat en nodigt het uit om het boek in een adem uit te lezen.

Je waant je echt terug in de geschiedenis van de jaren zestig. Een mooie vondst is dat de schrijfster een groot deel van de historie van de botersmokkel laat vertellen door een medewerkster van het dorpsmuseum. In een luchtige schrijfstijl worden bovendien meerdere woordgrappen gemaakt. Door woorden als slaaplimonade en kapperij lees je het boek dat eigenlijk best een lastig hoofdonderwerp heeft toch ook weer met een glimlach. Wat het nog meer bijzonder maakt, is de manier waarop beschreven wordt hoe het toch mogelijk is dat meerdere generaties de kaken stijf op elkaar hebben gehouden en een aantal zaken pas na opa’s overlijden aan het licht zijn gekomen.

In Het pungelhuis laat de schrijfster de lezer voortdurend balanceren op de grens van wat waar gebeurd is en welke realistische passages ze er zelf aan heeft toegevoegd. Ze sluit haar verhaal af met een mooie historische verantwoording in de vorm van een nawoord. Daarin wordt duidelijk hoe ze tot het schrijven van dit boek is gekomen en op welke historische gebeurtenissen het verhaal is gebaseerd.

Kortom Het pungelhuis is een zeer prettig leesbaar en leerzaam verhaal.