Vakkundig!

“Lelieblank, Scharlakenrood is een vertelling van 955 bladzijden die zich afspeelt in het London van de jaren zeventig van de negentiende eeuw. In het boek volgen we de belevenissen en ontwikkeling van een jonge vrouw genaamd Sugar, een prostituee die ernaar hunkert te ontsnappen aan de invloedssfeer van haar moeder door wie ze wordt uitgebuit. Aan het einde van het boek werkt ze als gouvernante en heeft ze een hechte band gekregen met een klein meisje, dat Sophie heet. Er is alle reden om te hopen dat Sugar, hoewel ze onmiskenbaar beschadigd is door haar verleden, niet weer op haar beurt het kind zal uitbuiten. Hopen is echter niet hetzelfde als zeker weten. Helemaal aan het slot worden Sugar en Sophie gedwongen het huis van Sophies vader te ontvluchten ... “

Zo omschrijft Michel Faber zelf de inhoud van zijn turf Lelieblank, Scharlakenrood in het voorwoord van De Appel, zijn in 2006 geschreven ‘addendum’ bij het boek.

Met deze paragraaf vertelt Faber echter maar een deel van de plot, want natuurlijk gaat Lelieblank ook over de industrieel William Rackham, die Sugar in een roes van verliefdheid aan haar milieu onttrekt, haar een riant leven bezorgt als zijn maîtresse, om haar vervolgens in dienst te nemen als gouvernante voor zijn dochtertje Sophie. William zal in Lelieblank achtereenvolgens zijn jeugd, zijn idealen, zijn jeugdvrienden, zijn broer, zijn echtgenote, zijn maîtresse en ten slotte ook zijn zijn dochter verliezen ... Schrijnend natuurlijk, ware het niet dat het lot van Sugar nog schrijnender is. Vreemd is alleen dat Faber zijn lezers na 955 bladzijden plompverloren met een open einde achterlaat. Bijna 1000 bladzijden lang leeft deze mee met de personages. Aanvankelijk vooral met William, maar van lieverlee steeds meer met Sugar. Gaandeweg zadelt Faber de lezer met een aantal vragen op waarvan rederlijker wijze verwacht mag worden dat die aan het einde van de turf zullen beantwoord zijn. Niets daarvan: waar is Agnes gebleven, waarom behandelt William naar het einde van het verhaal Sugar zo afstandelijk en vooral: waar gaan Sugar en Sophie eigenlijk heen? We zullen het nooit weten (en kunnen het ook in De Appel niet achterhalen).

Maar is het net datgene niet wat Faber wil bewerkstelligen? Wie 955 pagina’s lang het lief en leed van William en Sugar deelt, wordt immers als het ware een ‘vriend des huizes’. En eenmaal hij de lezer zover heeft, kan hij het effect resorteren wat ieder mens ook in de realiteit moet ondergaan: mensen komen in je leven en deemsteren weer weg, mensen veranderen, dingen gebeuren – zomaar- ... Net zo in Lelieblank.

Meer zelfs, het boek leest als een soap. Eigenlijk gebeurt er niets ophefmakends (de dingen des levens, anno 1875), maar toch wil je –moet je- verder lezen. Het verhaal ìs het leven. Het leven zoals het is ... Reality-literatuur met een Victoriaans sausje. Want ook dat moet gezegd: je zit ìn de 19de eeuw. Faber penseelt zijn verhaal als een doek van Renoir of Monet: de fin de siècle ten top! Het belle epoque-gehalte druipt van de bladzijden. Je voelt, ruikt, ziet de stad London aan het eind van de 19de eeuw. Faber slaagt er in om de tijdsgeest haarscherp met zijn pen te vatten. Waar Sugar nog tippelt in de rosse buurten van London waan je je in een doek van Lautrec of Ensor. Eenmaal ze ‘gered’ is door William, beweeg je je in de decors die door Emile Claus of Spilliart zijn geschilderd. Hiermee zij dan gezegd dat Faber zijn verhaal schrijft zoals een impressionist het moment op doek vastlegt. Faber is niet alleen een meester-verteller, maar eveneens een scherpzinnig historicus. Bovendien kent hij het schrijversvak als geeneen. Een must!