Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Het verhaal verzoent je met een leven waarin verlies en gemis aanwezig zijn. Het is een ode aan de liefde, meeslepend en ontroerend.

Ingrid Verschelling 24 september 2014
De Amerikaanse studente kunstgeschiedenis Clare Abshire ziet als ze 20 is toevallig de avontuurlijke bibliothecaris Henry DeTamble (28) terug, die ze voor het eerst ontmoette toen ze 6 was en hij 38 (!). Ze wist toen direct dat ze later met hem wilde trouwen. Ze trouwen als Claire 23 is en Henry 31. Henry heeft een genetische afwijking, een zgn. tijdstoornis, waardoor hij als hij onder druk staat verdwijnt in de tijd, d.w.z. in zijn eigen verleden of toekomst. Hij verdwijnt te pas en te onpas zonder het te willen uit zijn huidige leven met achterlating van een stapeltje kleren en verschijnt in zijn blootje op een ander tijdstip. Henry moet vaak gebruik maken van diefstal om zichzelf te kleden en te voeden. Vaak moet hij maken dat hij wegkomt voor mensen, die hem in zijn blootje zien of hij heeft te maken met de politie. Soms komt hij terug met de wonden, die hij opgelopen heeft tijdens zijn reizen. Soms reist hij terug in de tijd en ontmoet zijn eigen jongere ik. Eén van de plaatsen waar hij vaak naar toe reist, is de weide achter Clare ‘s huis. Daar ontmoet Clare hem ook als zij 6 jaar is.

Hierdoor heeft Clare haar toekomstige man al ontmoet toen ze zes was, en vele malen daarna. Maar als ze elkaar in hun echte leven ontmoeten, weet Henry daar niets van, het moet voor hem immers nog gebeuren. Ze trouwen als Claire 23 is en Henry 31. Henry probeert, ondanks zijn ‘handicap’ toch een normaal leven te leiden samen met Clare, met een vaste baan, vrienden en een kind. Als ze na veel miskramen een dochter hebben die ook tijdreiziger is, heeft Clare moeite met de plotselinge verdwijningen, maar blijft toch steeds op Henry wachten.

Audrey Niffenegger (Michigan, 1963) is kunstenares en geeft schrijfcursussen aan de universiteit van Columbia. De vrouw van de tijdreiziger is haar eerste roman.

"De vrouw van de tijdreiziger” . De titel suggereert, dat het boek over science fiction gaat, maar dat is niet zo. In wezen is het een liefdesverhaal, over een man en een vrouw die veelvuldig van elkaar gescheiden worden zonder dat ze er iets aan kunnen doen.

We lezen afwisselend mee met de gedachten van zowel Clare als Henry. Bovenaan elk hoofdstuk staat de datum en de leeftijd van Clare en Henry. Omdat het verhaal niet chronologisch verteld wordt, en er dus veel in wordt gereisd, is het zeker in het begin lastig te bepalen waar je in het verhaal zit. Op een bijna filosofische manier wordt met tijd gespeeld en wordt duidelijk hoe deze grote liefde zich ontwikkelt.

Het verhaal van Clare wordt meestal verteld in een chronologische volgorde, uit haar perspectief tenminste. Ze is een kind, dan een tiener. Zo kunnen we hun levens volgen uit verschillende standpunten bekeken: Clare, die elke keer bang is als Henry weer vertrokken is en ook zien we hoe Henry omgaat met zijn ‘handicap’. Je krijgt sympathie voor Henry en Clare, die we steeds beter leren kennen, met hun angsten, zoals wij die allemaal ook hebben.

"Achtergelaten worden is zwaar. Ik wacht op Henry, niet wetende waar hij is, me afvragend of hij in orde is. Het is moeilijk om degene te zijn die achterblijft. Ik houd mezelf bezig. Dan gaat de tijd sneller. Ik ga alleen slapen en word alleen wakker. Ik wandel. Ik werk tot ik moe ben. …Alles lijkt zo eenvoudig, tot je erover gaat nadenken. Waarom versterkt afwezigheid de liefde? "

( "Why is love intensified by absence?"). Die vraag wordt zelfs op het internet gesteld. Eén antwoord vond ik wel treffend: Je realiseert je niet wat je hebt, tot je het niet meer hebt. (You don't realise what you have until it is gone.)

Want ik heb ook die ervaring, dat mijn man wegging voor een tijd, zes weken drie maanden, zeven maanden. “Lang geleden gingen de mannen naar zee en stonden de vrouwen aan de waterkant op hen te wachten.” Lang geleden – net of er nu geen vrouwen van zeemannen meer zijn, zoals de koopvaardij, de marine, enz. Audrey Niffenegger weet wel het gevoel van gemis over te brengen.

Volgens een interview bij Bookslut zocht de schrijfster een oplossing voor het probleem in elk huwelijk waar door de dagelijkse omgang met elkaar de glans er vanaf gaat. De oplossing zou zijn dat een partner aldoor wegging. Hierbij had ze het huwelijk van haar eigen ouders voor ogen, die nog steeds samen zijn. Haar vader was gedurende zijn werkzame leven vier dagen per week afwezig. Als je elkaar telkens zou verliezen zou je gedwongen worden om werkelijk elk moment dat je samen bent te genieten. Bij het moment te leven, iets waar iedereen over praat, maar eigenlijk bijna niemand doet.

Het thema van vrije wil, dat Henry en Clare bediscussiëren is voor mij altijd al intrigerend geweest. Ik heb daar wat over gepraat met mijn man. De chaostheorie is ook zo iets boeiends. Lorenz is de bedenker van deze theorie. Hij ontdekte dat een kleine verstoring in de atmosfeer grote gevolgen kan hebben voor het weer elders: de wiekslag van een vlinder in China kan een storm in Amerika tot gevolg hebben. Dat vond ik zo mooi, als mijn man dat zei van mijn lessen HVO, dat ik er misschien wel voor zorgde, dat er geen tweede Hitler zou komen. Wat als Hitler HVO lessen zou hebben gehad? Zou het dan ook zo zijn gelopen?

Zo wilde Thomas van Aquino het bestaan van God bewijzen: Er is iets dat beweegt. Alles wat beweegt wordt door iets anders in beweging gezet. Maar deze reeks van voorafgaande bewegers kan niet oneindig ver terug gaan. Daarom moet er een 'eerste beweger' zijn (en dat is God). Thomas van Aquino besteedde veel aandacht aan de werking van de natuur en hij geloofde dat God via de natuur gekend kan worden.

Mensen, die het boek gelezen hebben, raden anderen aan om niet alle tijden te volgen en je gewoon mee te laten slepen door het verhaal. Maar dat kon ik toch niet. Bij elke datum dacht ik toch weer: Waar was ik, wat deed ik toen? Maandag 2 februari 1987 is ook zo ’n datum: toen werd onze jongste zoon geboren. Dinsdag 11 september 2001: wie weet niet meer, wat hij toen aan het doen was? (Ik gaf toen HVO- les in Hoogwoud, kwam thuis en moest met onze jongste zoon naar de orthodontist). Ik vond juist, dat het je meer bij het verhaal betrekt als je de tijdlijnen wel volgt (probeert te volgen).

Ik las in een interview, dat Audrey Niffenegger ook tijdlijnen bijhield van Henry en Clare.

Van Jack ‘s log: Elke tijdlijn is in PDF formaat: Chronologische tijdlijn: download | view online Clare's tijdlijn: download | view online Henry's tijdlijn: download | view online

De tijdlijnen ALLEEN bekijken als je het boek al gelezen hebt.

Audrey Niffenegger heeft er voor gekozen dat de geschiedenis niet veranderd kon en mocht worden. Al tijdreizend kan de hoofdpersoon dus niet ingrijpen in de loop van de gebeurtenissen. Er blijven wel een paar vragen over: Hoeveel lichamen had Henry? Hoe kon hij zichzelf ontmoeten?

Het verhaal verzoent je met een leven waarin verlies en gemis aanwezig zijn. Het accent wordt gelegd op de kwaliteit van relaties en niet op de kwantiteit. Het is een ode aan de liefde, meeslepend en ontroerend.

P.S. Bookman’s Alley, de boekwinkel, die in het boek genoemd wordt, bestaat écht: kijk hier maar eens: http://www.facebook.com/pages/Evanston-IL/Bookmans-Alley/253628670696

16 sep 2010

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Ingrid Verschelling

Gesponsord

Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.