Hoogmoed komt voor de val

Voor de Hebban Reading Challenge wilde ik voor de categorie “Is verfilmd” “Publieke werken” van Thomas Rosenboom lezen, niet alleen omdat het me een mooi boek leek, maar ook omdat er voorouders uit Amsterdam komen. Als je middenin zo ’n boek zit, kun je je goed voorstellen hoe Amsterdam geweest moet zijn. Bovendien houd ik van historische romans.

Het verhaal speelt zich afwisselend af in Hoogeveen, Drenthe en Amsterdam. In Hoogeveen woont de apotheker Anijs en zijn neef Vedder , vioolbouwer, woont in Amsterdam. Allebei willen ze eigenlijk hun milieu vaarwel zeggen, maar dat lukt toch niet echt. Anijs heeft geen academisch diploma en zijn collega in Hoogeveen wel en dat steekt. Hij probeert de arme bevolking van Hoogeveen te helpen, wat de andere hoogwaardigheidsbekleders maar niets vinden. Vedder is van kastenmaker opgeklommen tot vioolbouwer. Hij schrijft onder pseudoniem ingezonden stukken aan de krant en probeert zo enige invloed uit te oefenen.

Vedder woont op het rijtje huizen, waar een hotel is gepland, het Victoria hotel, tegenover het pas gebouwde Centraal Station. Hij probeert de prijs op te drijven, want hij denkt, dat de architecten hém nodig hebben om hun plannen te verwezenlijken. Anijs weet nu ook een mogelijkheid om de arme mensen te helpen, nu er een groot bedrag beschikbaar zal komen door de verkoop van het huis van Vledder. Maar alles loopt uit op een fiasco.

De taal van Rosenboom is een beetje zoals uit de tijd waarin het zich afspeelt, 1890. Dat alles uit de hand loopt en uitdraait op een groot fiasco, voel je heel goed aankomen door de dreiging in het verhaal. Het blijft spannend tot het eind wat er zal gebeuren. Rosenboom heeft zich goed verdiept in de geschiedenis van de turfstekers in Drenthe. Je leeft mee met de mensen en hun uitzichtloze situatie. Ook de geschiedenis van Amsterdam is historisch correct. Geregeld staan er citaten in het verhaal die vrijwel letterlijk uit kranten van die tijd zijn ontleend. Anijs en Vedder zijn eigenlijk heel eenzaam. Ze behoren niet bij de groep die ze willen ontvluchten en worden niet opgenomen in de groep, waartoe ze willen behoren. Anijs doet zich voor als arts en Vedder schrijft onder het pseudoniem Veritas ingezonden stukken. Ze willen zich allebei onsterfelijk maken, ze voelen zich onder de maat, ook al omdat ze allebei geen nageslacht hebben, die de nieuwe tijd mee zullen maken. Thomas Rosenboom zei in 2000 tegen NRC Handelsblad: “Ik kies vaak personages die uit goede bedoelingen boven zichzelf willen uitstijgen en dan het slachtoffer worden van de misverstanden die ze hebben veroorzaakt. In hun ijver om alles te beheersen doen mijn helden altijd te veel.”

Ik heb ook meteen gekeken of het wel echt was, dat er twee huisjes zijn ingebouwd en ja, het was zo. Ik heb het nog nooit gezien, terwijl ik toch al vaak in Amsterdam ben geweest. Ook om tijdens wandelingen de stad en gevels te bekijken. De geschiedenis van de twee mysterieuze pandjes in de gevel van het Victoria Hotel inspireerde schrijver Thomas Rozenboom bij het schrijven van zijn historische roman. Dat het boek in 2000 de Libris Literatuur Prijs kreeg, vind ik niet verwonderlijk. Het werd zelfs door het NRC Handelsblad gekozen tot één van de tien beste Nederlandse boeken allertijden. Het boek is verfilmd en de première kwam in 2015 uit. Nu ben ik ook heel nieuwsgierig naar de film, maar wilde het boek in ieder geval eerst lezen. Een meeslepend verhaal en een aanrader om te lezen.

Op mijn blog is er een extra alinea gewijd aan een stadswandeling, die je kunt maken. (http://verschelling.synology.me/wordpress/)