Mezmerising

Een bijzonder boek. Het bestaat 3 hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat uit een aantal korte verhalen. Het bijzondere is dat die korte verhalen van ongeveer 36 korte paragrafen allemaal hetzelfde zijn. Of om meer precies te zijn bijna hetzelfde.

Een man zit alleen in een treincoupe, ziet daar een wandschildering en de noodrem. In elk verhaal zitten een aantal handelingen die de man verricht. In het eerste en tweede gedeelte wordt ook het passerende landschap beschreven. En elk verhaal eindigt ermee dat de man een gedichtenbundel uit zijn binnenzak haalt en gaat lezen.

Waarom zou je dit boek eigenlijk helemaal willen lezen??? Nou, in elk verhaal verandert er iets. Soms zo subtiel dat je het nauwelijks in de gaten hebt (bv ipv de linker hand, de rechterhand). Steeds weer wil je eigenlijk terugkijken wat er in het vorige verhaal stond. Daarom beveel ik het boek aan ipv het ebook dat ik heb gelezen.

Ook typografisch gebeuren er dingen. In het eerste hoofdstuk is alles wat zich binnen de trein afspeelt gewoon gedrukt en wat er buiten de trein gebeurt vet. In het tweede hoofdstuk begint het eerste verhaal zonder onderscheid in de druk, maar langzamerhand vervagen de teksten die over het buitengebeuren gaan totdat die helemaal wit zijn in het laatste verhaal van dit tweede hoofdstuk. In het derde hoofdstuk gaat het alleen maar over wat er binnen de coupe gebeurt. Daar waar eerder de teksten staan over het buitengebeuren staan nu gekleurde vlakken; eerst licht grijs later steeds donkerder wordend blauw.

De vraag is wat de onderliggende laag is van dit boek. De titel van de hoofdstukken geeft een eerste indicatie: ..., --- en ... (SOS - Save Our Souls). Ook het onderscheid tussen binnen en buiten en de daarbij gebruikte typografie en de trein metafoor duiden op de menselijke ontwikkeling en onze weg door het leven. In het begin doen we veel indrukken van buiten op (vet gedrukt). Later in ons leven worden die invloeden steeds kleiner (het lichter worden van de tekst) en op het eind van ons leven keren we in ons zelf. Er komt een steeds donkerder deken over de buitenwereld te hangen. Soms vechten we van binnen tegen zaken waar we niets aan kunnen doen. We willen terug naar het verleden (de aankondigingen in de trein bevatten nu ook gedichten in het oud-Nederlands?, vaak moeilijk te lezen/begrijpen). En in de allerlaatste twee paragrafen zijn we terug bij de jeugd. Hoe? dat moet U zelf maar lezen.

Dit boek is eigenlijk het literaire broertje van de minimalistische muziek van bv Philip Glass; steeds de herhaling van hetzelfde thema met elke keer minimale veranderingen. Maar er zit wel een onontkoombare ontwikkeling in. Niet iedereen zal hier van houden. Maar als je interesse hebt in onconventionele literatuur is dit boek aan te bevelen.