God verhoede

In Erfzonden beschrijft Matthew zijn leven met behulp van snapshots die elk een indringend beeld geven van verschillende fases in zijn leven. Het is niet een chronologisch verhaal geworden. Vaak begint hij met de beschrijving van een gebeurtenis en daarna volgt dan het verhaal dat tot zo’n gebeurtenis heeft geleid. Het is wel het verhaal zoals Matthew het ervaren heeft.

Samengevat: Hij is zoon van een dominee die dagelijks ruzie heeft met zijn vrouw, waarbij Bijbelse teksten als ammunitie worden gebruikt. Hij gaat naar een kostschool, waar hij zich volledig van het geloof afkeert. Op de universiteit komt hij door een toeval in aanraking met een heroïnegebruiker die hem om geld vraagt. Hij geeft dat maar vraagt gelijk ook om een shot. Zo rolt hij deze scene in wordt een verslaafde. Hij volgt een aantal afkickprogramma’s, die in eerste instantie succesvol zijn. Hij lijkt dan zijn leven weer min of meer op de rails te krijgen, maar dan is er altijd weer een gebeurtenis waardoor bij weer het heroïne pad opgaat. In deze periode is hij totaal vervreemd van zijn familie. Uiteindelijk krijgt hij bij een boeddhistische meditatie week een helder inzicht wat voor soort persoon hij is en hoe hij zich tegenover zijn omgeving zich heeft gedragen/misdragen. Het lijkt erop dat als zijn vader een hersenbloeding krijgt, het gezin weer dichter bij elkaar komt, maar de relatie met zijn moeder blijft moeizaam.

Het is een indringend boek, dat je niet zomaar in één keer uitleest. Ik denk dat voor velen die opgegroeid zijn in de jaren 50 en 60 het beklemmende christelijk gezin herkenbaar is, zeker voor mensen die in de meer strenge protestantse gemeenten zijn opgegroeid. Ook leert het dat een verslaving iets is dat je je leven lang met je meedraagt, of je nu nog verslaafd bent of een ex-verslaafde. Ook al heeft Matthew daar moeite mee, je bent een ex-verslaafde dag voor dag totdat je weer in de “fout” gaat.

Toch is het geen triest boek, ondanks de treurige situatie waarin Matthew zich bevindt. De situaties worden levendig beschreven vaak met een soort zelf-spot als Matthew in discussie met zichzelf gaat. Bv het stukje waarbij hij probeert de combinatie van het cijferslot van de koffer van een inwonende vriendin te achterhalen door alle combinaties systematisch af te werken. De reden waarom hij dat doet is zondermeer triest te noemen, maar je kan helemaal met hem meevoelen hoe de behoefte aan heroïne hem steeds radelozer maakt totdat hij voor een rigoureuzere aanpak kiest.
Ook in het stukje over de meditatie 10-daagse zitten hilarische stukjes. O.a. hoe hij overweegt om iemand letterlijk met zijn neus in een koeienvlaai te drukken, maar als hij achter hem staat hem omarmt.
Ook het stukje waarin hij beschrijft wat er gebeurt als hij in het afkickcentrum na een partijtje biljarten nog wat napraat met zijn biljartmaatje. Dan wordt in één zit van bijna anderhalve pagina deze hele discussie weergegeven. Voor iedereen die wel eens een avondje heeft doorgezakt met een vriend en dan eens lekker alle ellende van zich afgepraat heeft zal zich hierin herkennen.

Ik hoop dat Matthew zijn schrijftalent zal gebruiken om andere verhalen te vertellen en dat hij de heroïne uit zijn verdere leven kan bannen – dag voor dag.