Wervelende ontknoping over een sniper in het gewelddadige Amerika

Met Minnesota heeft de Noorse schrijver Jo Nesbø zijn negende standalone geschreven die een actueel en beladen boodschap bevat: eenzaamheid. In de Verenigde Staten gebeuren dagelijks ongelukken en aanslagen met vrij verkrijgbare wapens, regeert de macht van het grote geld en galmen de naweeën van een racistische, corrupte politie door de straten van Minneapolis, de hoofdstad van de noordelijke Amerikaanse staat Minnesota.

Kat en muisspel
Wanneer de naam Jo Nesbø valt, denkt iedereen aan zijn serie met inspecteur en alcoholist Harry Hole, waar hij meerdere prijzen mee in de wacht heeft gesleept. Met rechercheur Bob Oz heeft Nesbø opnieuw voor een alcoholistische hoofdpersoon gekozen. Niet alleen dat, hij is ook nog eens getraumatiseerd door zijn verleden. Het resulteert in een norse, vrouwenversierende man met de bijnaam one-night Bob, die weinig vrienden heeft. Ruis in zijn hoofd zorgt voor woedeaanvallen en eenzaamheid.

Vereenzelvigen met de dader
Oz raakt betrokken bij een zaak die van alle kanten stinkt, maar die hem obsedeert doordat hij zich vereenzelvigt met de dader. Een slimme sniper is aan het werk en speelt een kat en muisspel met de politie. Oz raakt bevriend met een taxidermist die hem door gesprekken inzichten geeft in waar zijn problemen vandaan komen. Beiden zijn getraumatiseerd door verliezen die zich ieder op een geheel eigen wijze manifesteren.

Duistere, gewelddadige sfeer
De sfeer is duister en gewelddadig, in een aan verandering onderhevige stad met toenemend bendegeweld, werkloosheid en armoede. Bob gebruikt liegen als reddingsboei, terwijl hij langzaam aan het afglijden is. Nesbø weet jou als lezer een zwak te laten krijgen voor de personages door rekenschap af te leggen over hun levensloop. Toch ontbreekt de hoop niet op een betere toekomst. Dingen gebeuren vanuit een positieve insteek en juist de obsessie van Oz voor de dader maakt dat hij een doorbraak weet te bewerkstelligen die niemand verwacht had.

Actieve scherpschutter
Het verhaal bevat weinig actie tot de helft van het verhaal, daarna komen er dingen in een stroomversnelling en start, bijna onopgemerkt de verandering die Oz doormaakt. Deze draagt het plot als het ware. Door de steeds wisselende perspectieven, ook midden in een hoofdstuk, moet je echter goed de aandacht erbij houden. Het plot gaat heen en weer in de tijd tussen 2016, waar de scherpschutter actief was en 2022 wanneer schrijver Holger Rudi een boek wil schrijven over deze zaak. De laatste verhaallijn is de kortste en heeft ogenschijnlijk geen rol van betekenis. Pas tegen het einde wordt deze duidelijk.

Wervelende ontknoping
Wanneer we als lezer verbanden hebben weten te leggen, zijn we al op driekwart van het boek en neemt de spanning eindelijk toe en stijgt de vaart in dit toch wel complexe en intrigerende verhaal. In de laatste vijftig bladzijden komen de puzzelstukjes bij elkaar om in een wervelende ontknoping te eindigen. Minnesota is een aparte standalone, waarin de achtergronden van de dader en een gewelddadig Amerika in de picture staan. In dit verhaal is verdriet een monster dat op de loer ligt, destructief gedrag uitlokt en iemand kan isoleren in een verdeelde samenleving.

Deze recensie verscheen eerder op Boekenkrant.