Wat als 'wat-als' niet goed werkt

Welke kant moet ik op met mijn beoordeling van dit veelgeprezen boek?
Het begin is prachtig geschreven. In de Tweede Wereldoorlog valt er in Londen een bom op het drukbezochte Woolworth’s. Spufford zet de tijd stil en neemt de lezer in detail en van seconde tot seconde mee: hoe de bom aan komt vliegen, door het dak gaat, zelfs wat er aan de binnenkant van de bom gebeurd, wat er met alle mensen gebeurd, hoe de drukgolf zich verplaats en zorgt dat even verderop mensen in een bus sterven door gebrek aan zuurstof. En dat alles in slow motion. Goed bedacht en huiveringwekkend goed opgeschreven. Er sterven door die bom ook 5 kinderen en de rest van het boek gaat over de levens die de 5 kinderen hadden kunnen leiden als ze niet zo jong waren gestorven.

Waarom werkt dit boek voor mij niet?
Misschien was het beter geweest om niet vijf kinderen te volgen maar twee of hooguit drie. En dan met meer verdieping van de karakters en de verdere levenslopen. En dan was er gelijk veel meer tijd over om de technologische, sociale en culturele veranderingen tussen 1944 en 2009 voor het voetlicht te brengen.
Dat gebeurt wel maar minimaal.

Om zo’n verhaal goed te laten werken, heb je eigenlijk twee tijdlijnen nodig. Een alternatieve geschiedenis die de werkelijke realiteit als tweede tijdlijn gebruikt.
Maar de karakters van Spufford zijn verzonnen, en hij heeft alleen de ‘wat als ze leefden’-tijdlijn geschreven, er is geen tweede tijdlijn ter vergelijking. Het ‘wat als’-uitgangspunt slaat dood op het moment dat er geen tweede tijdlijn is.

Ik kwam er maar moeilijk doorheen.
En da’s jammer want de schrijfstijl van Spufford vind ik heerlijk. Daarvoor een derde ster.