Herkenning

Het is niet vaak dat je een non-fictieboek leest dat zo geschreven is dat je iedere keer weer de glimlach leest van de schrijver, haar ironie, of de lucht die zij erin stopte opdat ze het onderwerp de baas zou blijven. Sitalsing doet dat meesterlijk met een boek over zware kost: haar grootvader die NSB’er was, en het feit dat haar moeder daarover tot vlak voor haar dood zweeg.
Ik had vaak herkenning bij het lezen. Vanwege de parallellen die ze trekt met aanhangers van de terreurgroep ISIS, waarover ik veel geschreven heb. Dat daders ook slachtoffers kunnen zijn – en zichzelf vaak zo zien. En dan de kinderen van ISIS- en NSB-leden die allebei soortgelijke stigma’s en trauma’s meedragen.
Maar herkenning is er ook omdat ik zelf via DNA-onderzoek en het maken van een stamboom (voor mijn boek DNA liegt niet) stuitte op twee oudooms die NSB’er waren. Ga ik naar de bruine dozen (bij het Nationaal Archief), waar Sitalsing zo beeldend over schrijft? Als ik daartoe besluit, geeft ze me in ieder geval een lijstje mee van adviezen. Zoals de derde wenk: vergeet de context niet. En de achtste: heb compassie. Een lijstje ook waarmee ze het boek, wat toch zo zwaar had kunnen uitvallen, de lucht geeft die het zo bijzonder en leesbaar maakt.